mới dắt về được thì nó còn ít nói hơn cả chúng tôi. Nó chỉ biết nấu cơm,
kho cá, luộc rau và ngủ gục bên cạnh ông Táo. Kho cá thì mặn như kho
nước mắm tiêu để nuôi đàn bà đẻ. Luộc rau thì nửa xanh nửa đen. Cô Ba
không tỏ ra có cảm tình với con nhỏ này. Có lẽ vì con gái hay dòm ngó và
bép xép. Mãi sau đó khi thấy nó có mặt cũng như không, ngồi đâu là ngồi
lầm lì khiến người ta có thể lầm lẫn nó với cái cối giã hay trái bí đao thì cô
mới tỏ lòng chiếu cố nó. Cô sớt những trái chuối sắp úng và những cái bánh
ít gần thiu cho nó.
Từ ve dầu nhỏ nhặt dễ trao đổi cho mượn qua lại, có lần cô Ba gọi tôi
đưa một nải chuối tiêu. Ở miền tôi chuối tiêu quí lắm, trái dài và mảnh uốn
cong, xếp sát vào nhau nằm đài các như những ngón tay của một cô công
chúa. Cô Ba nói:
- Con đem nải chuối này về cho cha. Thưa với cha: chuối tiêu ăn hiền.
Cha tôi nhận mà có vẻ miễn cưỡng. Tuy nhiên cái gì rồi cũng quen đi,
việc biếu xén trao qua trả lại diễn tiến mỗi ngày một thêm đều đặn êm đềm
hơn. Nhưng nhất định là tôi chưa hề thấy cha tôi bước qua ngõ nhà cô Ba.
Cha tôi không hẳn là một nhà Nho nhưng ông có cái khí tiết nho sĩ, có lẽ do
ở bẩm sinh. Học chữ Nho năm, bảy năm gì đó rồi chuyển sang học Quốc
ngữ và chữ Pháp. Được vài năm rồi bỏ. Khi tôi lớn, thỉnh thoảng nghe ông
nhắc lại vài câu chữ Pháp học hồi xưa. Chẳng hạn:
Le boeuf a une bosse sur le dos.
Je vais avec ma mère à la mare du village
Hai mươi năm, ba bốn mươi năm sau, khi có dịp nhắc lại ngày đi học
thuở nhỏ, ông đều đọc y nguyên mấy câu trên. Làm như bao nhiêu kiến
thức về Pháp ngữ đã thu tóm lại để kết tinh thành mấy câu đó.
Chú Giáo lâu lâu lại nhắc:
- Sao? Anh đi cưới cô Ba Hường chớ còn đợi gì nữa?
Cha tôi chịu chuyện niềm nở hơn trước, đưa ra những thắc mắc rụt rè:
- Nhà mình nghèo hơn. Nghĩ có bất tiện...
- Cũng chẳng giàu nghèo hơn thua gì bao nhiêu.
