một sự sang trọng. Xung quanh tôi, bà Xã, bà Hương đều bỏ trầu cau rễ
thuốc trong cái khăn xéo, cuốn lại, cột gút một vòng, rồi khi đi đâu dắt vào
lưng quần bên hông. Cái áo dài mặc phủ ra ngoài. Do cái khăn xéo trầu, do
cái túi áo đựng đủ trăm thứ mà thân hình bà nào cũng nổng ra ở khoảng
giữa. Cô Ba thường mặc áo dài tơ Thượng Hải màu xanh lục hay màu nâu
non và quần lục soạn trắng. Đi dép da. Trong khi mọi người đàn ông và đàn
bà đều rập khuôn như nhau trong cái áo dài đen không thay thế được, bóng
dáng cô tách hẳn ra ngoài, sáng hơn, mát hơn như một đóa hoa lưu ly vượt
qua lùm cỏ tối, mở tung cánh tràng làm sáng rỡ một vùng. Tiếng dép đập
chanh chách dưới gót chân.
Ông Lại mục về hưu có ghé tại nhà cô năm, bảy lần. Đó là một người
đàn ông mặt xương xương, cạo gọt nhẵn nhụi. Đôi vai ngang và mỏng
trông như cái thẻ ngà. Lúc nào cũng đội khăn đóng mặc áo the đen và đi
giày hạ. Cái dù đen cán quang dầu giương ra tròn trặn khác xa với những
cái dù đen khác cán mây và mỏng trẹt. Ông đi từng bước ngắn, thận trọng,
tính toán. Thật là một phong cách quí phái dịu dàng, khác xa hẳn với lề lối
thô lỗ của người vùng tôi. Thuốc lá hút không phải tự tay xé giấy quyến
vấn lấy mà đã có người nhà vấn sẵn xếp thứ tự trong một cái hộp bạc dẹp
ông bỏ theo túi áo ngực. Người quê tôi gọi đó là thuốc sòi. Cô Ba tiếp đãi
trọng thể ở gian phòng trong, nơi có nhiều bóng tối âm u và sự trang
nghiêm. Ít ai được đi lọt vào gian này, chỗ cô thờ phụng và kê cái tủ để tiền
bạc. Có lần tôi đi vào đây, sợ hãi nhìn lên cái trang lớn nơi thờ ông Quan
Công, khiếp đảm nhìn mặt Châu Xương có vằn đen như cọp (thú thật là hồi
ấy tôi chưa thấy con cọp chỉ mới nhìn thấy trong hình vẽ) đôi mắt mở trợn
trừng. Cô không dám gọi là ông Quan Công, ông Quan Thánh mà chỉ gọi là
"Ông", thờ Ông, vía Ông. Sự cung kính có pha chút ít thân tình, tôi nghĩ. Vì
thần thánh trở thành một vị tổ tiên của gia đình, phù trì giúp đỡ.
Nội dung sự giao tế giữa cô Ba và ông Lại mục diễn biến ra sao, tôi
không được rõ. Căn cứ theo lời đồn đãi của người trong xóm thì tình hình
rất đỗi bi quan. Họ bảo cô Ba bị mắc bợm. Ông Lại mục có vợ ở Huế. Nhà
không quí phái quan quyền gì hết theo ông như lời hương kiểm Mót tán
tụng. Bà vợ cờ bạc dông dài và mê đồng bóng, nhất định không chịu theo
