thật phức tạp và phiền toái. Thực tế, đã có nhiều người rối tung
cả lên vì những chương trình hưu bổng mà họ đã “trót” tham gia.
Chúng ta đã tiết kiệm thỏa đáng?
Tất nhiên, vấn đề chính yếu là con người có tiết kiệm đủ
không? Đây là một câu hỏi khó và gây tranh cãi. Trước hết, các nhà
kinh tế học không đồng ý ở điểm tiết kiệm bao nhiêu là đủ, bởi vì
họ không tán thành mức thu nhập cố định kỳ vọng sau khi nghỉ hưu.
Vài người trong số họ tranh luận rằng người ta cần xác định rõ
ràng khoản tiền hàng tháng họ muốn có sau khi nghỉ hưu, và khoản
này ít nhất phải bằng mức thu nhập khi họ còn làm việc (đủ đáp
ứ
ng nhu cầu du lịch thường xuyên vì lúc đó họ có rất nhiều thời
gian nhàn rỗi). Sau đó, những người nghỉ hưu cũng cần chú ý đến
chi phí chăm sóc sức khỏe mỗi ngày một tăng lên theo tuổi tác.
Nhiều người nói rằng những người nghỉ hưu có thể sử dụng thời
gian của mình để sống một cuộc sống tiết kiệm hơn: không phải
mất tiền mua sắm trang phục đi làm, mua sắm có cân nhắc, tự
nấu ăn và hưởng những ưu đãi dành cho người già.
Chúng tôi không phản đối quan điểm trên, nhưng hãy xem xét
một vài khía cạnh. Rõ ràng chi phí cho những khoản tiết kiệm ít ỏi
thực ra lại cao hơn chi phí cho những khoản tiết kiệm lớn. Có nhiều
cách làm tiêu tán nhanh những khoản dành dụm lớn, như nghỉ hưu
sớm hơn, tham gia câu lạc bộ golf, du lịch châu Âu thường xuyên, hay
mua những món quà đắt tiền cho lũ cháu nhỏ yêu dấu. Cho nên,
sống tiết kiệm quả là không vui. Song, có những người tiết kiệm
quá ít, họ chính là những người không hề tham gia bất cứ chương
trình tiết kiệm hưu bổng nào, hoặc dành rất ít thu nhập để gửi tiết
kiệm sau tuổi 40. Có lẽ những người này cần một cú hích.
