phần đó là lý do tại sao tiền công lao động ở mọi nơi đều giữ giá và ít thay
đổi hơn so với giá lương thực.
Tiền công lao động tăng tất yếu làm cho giá nhiều mặt hàng cùng tăng
theo bằng cách tăng thành phần cấu thành tiền công trong giá hàng và cho
đến nay có xu hướng làm giảm mức tiêu thụ ở trong nước và ở nước ngoài.
Tuy vậy, cũng là nguyên nhân làm tăng tiền công lao động, việc tăng tiền
vốn có xu hướng làm tăng năng suất lao động khiến cho một lượng lao
động ít hơn có thể làm ra một lượng sản phẩm nhiều hơn. Người chủ có
vốn bỏ ra kinh doanh thuê mướn một số lớn người lao động và tất nhiên cố
gắng phân công và phân phối việc làm như thế nào đó để có thể làm ra
lượng sản phẩm nhiều nhất có thể được, có lợi cho người chủ. Cũng vì thế,
người chủ đó cung cấp cho người lao động những máy móc tốt nhất mà ông
ta có thể có. Điều gì xảy ra với người thợ ở một xưởng chế tạo đó cũng xảy
ra với người lao động ở khắp nơi trong nước. Số thợ càng đông bao nhiêu,
phân công lao động giữa họ càng tỉ mỉ, tinh vi bấy nhiêu, và các công đoạn
sản xuất càng chia nhỏ bấy nhiêu. Nhiều người có tài năng được sử dụng
vào việc chế tạo các loại máy móc thích hợp để làm cho công việc của mỗi
người thợ tăng được năng suất lao động. Rất nhiều hàng hóa được làm ra
với lượng công lao động ít hơn trước nhiều do có những cải tiến về máy
móc, cho nên giá công lao động tăng được bù đắp dư thừa bởi lượng lao
động giảm bớt.
