hơn ngày nay ở phần lớn các nước Châu Âu. Thứ ba là, chính sách của
Châu Âu, bằng cách ngăn chặn sự giao lưu tự do của lao động và tiền vốn
từ công việc kinh doanh này sang công việc kinh doanh khác và từ nơi này
sang nơi khác, đã gây ra trong một vài trường hợp một sự thiếu bình đẳng
rất không thuận lợi trong tổng thể các mặt lợi và bất lợi của các cách sử
dụng lao động và vốn khác nhau.
Quy chế học nghề cản trở việc giao lưu tự do của lao động từ công
việc này sang công việc khác, ngay cả trong cùng một địa phương. Những
đặc quyền của các phường hội cản trở việc giao lưu lao động từ nơi này
sang nơi khác, ngay cả trong cùng một công việc làm.
Người ta thấy luôn luôn xảy ra tình trạng là ở một cơ sở sản xuất này
người thợ được hưởng tiền công cao, trong khi đó những người thợ làm
việc ở một cơ sở sản xuất khác buộc phải bằng lòng với một số tiền thù lao
vừa đủ sống. Cơ sở này thì đang ở thế đi lên và vì thế luôn luôn cần thuê
thêm thợ mới, cơ sở khác thì đang ở trong tình trạng suy sụp, và do đó, số
thợ dư thừa ngày càng nhiều. Cả hai loại cơ sở này có thể đôi khi cùng hoạt
động trong một thành phố, và đôi khi trong cùng một nơi ở gần nhau,
nhưng không có khả năng giúp đỡ nhau về bất cứ điều gì. Quy chế học việc
trong trường hợp này chống lại điều đó, còn trong trường hợp khác thì cả
quy chế học việc và phường hội độc quyền đều chống lại. Trong nhiều cơ
sở sản xuất, các thao tác rất giống nhau, người thợ có thể dễ dàng thay thế
nhau, nếu như những luật lệ phi lý đó không ngăn cấm họ. Kỹ thuật dệt vải
lanh trơn và lụa trơn hầu như hoàn toàn giống nhau; kỹ thuật len trơn có
khác tí chút, nhưng sự khác nhau là không đáng kể, cho nên một người thợ
dệt vải lanh hay lụa có thể trở thành một người thợ dệt len chấp nhận được
chỉ trong ít ngày. Nếu biết bất kỳ một trong ba cơ sở sản xuất đó bị suy
thoái, những người thợ ở cơ sở này có thể tìm việc làm ở một trong hai cơ
sở còn lại, và tiền công của họ sẽ không quá cao ở cơ sở đang phồn thình,
mà cũng không quá thấp ở cơ sở đang suy thoái. Do có một quy chế đặc
biệt, việc sản xuất vải lanh ở nước Anh được mở cửa cho tất cả mọi người,
nhưng vì sợi lanh không được trồng rộng rãi ở khắp mọi nơi trong nước,
cho nên ngành dệt vải lanh không có đủ việc để thu hút các thợ bị giãn việc
