Do đó, nhiều người cũng khá ngạc nhiên là, một năm sau khi xuất bản cuốn
sách, Smith định xin giữ chức giám đốc sở thuế quan ở Edinburgh, một
chức vụ không có danh tiếng lắm. Có lẽ ông ta còn do dự chuyển về làm
việc vĩnh viễn ở Scotland vì cũng có tin đồn là ông muốn ở lại London cho
nên ông đã đề nghị đổi địa vị ở Edinburgh lấy một chức vụ ít lương hơn.
Tuy vậy, Smith đã chấp nhận chức giám đốc sở thuế quan và đã làm việc
hết sức tận tụy. Sau khi đã dành những nỗ lực to lớn và nhiều thời gian cho
việc biên soạn tác phẩm vĩ đại của mình, ông chắc cảm thấy dễ chịu khi các
công việc hàng ngày chỉ còn là dự các cuộc họp và giả quyết các báo cáo.
Đã đến lúc ông được quay trở lại với nghề nghiệp thực sự là viết sách,
lại bắt tay vào việc biên soạn cuốn sách về luật học mà ông đã dự định viết
ngay từ giai đoạn đầu, và còn viết thêm một cuốn khác nữa về lịch sử nghệ
thuật và khoa học. Cả hai cuốn này, cũng như Những tình cảm đạo đức và
nhất là Của của của các dân tộc, phải mang tính chất triết học hoặc lý
thuyết. Trong một bức thư viết tháng 11 năm 1785 cho công tước de La
Rochefoucauld, Smith đã viết về cả hai dự án này với những lời lẽ như sau:
“Cuốn thứ nhất là một loại lịch sử triết học của tất cả các ngành văn học và
triết học (nó bao gồm những gì mà chúng ta bây giờ gọi là khoa học, thơ ca
và mỹ từ học), cuốn thứ hai là lý thuyết và lịch sử về luật và chính thể”.
Ông nói là đã viết xong một phần lớn hai cuốn này và ông đang sửa chữa
để cho tái bản cuốn Những tình cảm đạo đức. Lúc bấy giờ, ông nghĩ là việc
này đòi hỏi ít thời gian và ông có thể hoàn thành trong vòng vài tháng.
Nhưng trong hai năm 1788 và 1789, ông đã để lại không viết những công
trình mới mà chỉ duyệt lại cuốn Những tình cảm đạo đức. Ông đã bổ sung
nhiều và sắp xếp lại gần như hoàn toàn cuốn sách này cho nên nó đã có một
nội dung hầu như khác hẳn trước. Cuốn này được xuất bản chỉ một vài
tháng trước khi ông qua đời và như thế hai công trình mà ông đang viết
đành phải bỏ lại dở dang. Một tuần trước khi chết, ông có nhờ hai người
bạn thân hủy bỏ các bản thảo. Tuy nhiên họ cũng được ông đồng ý giữ lại
một số tiểu luận ông viết trước đó đã lâu, và sau khi ông Smith mất, hai
người bạn này đã cho in dưới đầu đề là Những tiểu luận về các vấn đề triết
học. Đáng lưu ý nhất là một bài tiểu luận khá dài về lịch sử của thiên văn
