đồng hồ, hộp đựng thuốc và các đồ lặt vặt khác. Trong tiền đúc bằng kim
loại của Anh, hàm lượng vàng trội hơn nhiều so với các nước khác. Trong
số tiền đúc ở một vài nước, giá trị của hai thứ kim loại này gần bằng nhau.
Trong tiền đúc của xứ Scotland, trước khi sát nhập vào nước Anh, vàng
cũng có trội hơn tí chút theo như các báo cáo của Sở đúc tiền. Bạc thì có
hàm lượng khá hơn trong số tiến đúc ở nhiều nước. Ở Pháp, các số tiền lớn
đều được thanh toán bằng bạc, và ở nước này, khó mà có đủ vàng cần thiết
để bỏ túi mang đi để tiêu dùng. Tuy nhiên, giá trị hơn hẳn của các đồ dùng
bằng bạc so với các đồ dùng bằng vàng được sử dụng ở tất cả các nước sẽ
bù lại một cách xứng đáng ưu thế của tiền vàng đối với tiền bạc được sử
dụng chỉ ở một số nước
Mặc dù, về một nghĩa nào đó của từ này, bạc chắc chắn rẻ hơn vàng
nhiều nhưng về một nghĩa khác, hiện nay trên thị trường Tây Ban Nha vàng
có thể rẻ hơn bạc chút ít. Một thứ hàng hóa có thể được xem là rẻ hay đắt
không thể chỉ theo giá tuyệt đối cao hay thấp mà tùy theo giá đó cao hơn
nhiều hay ít so với giá thấp nhất, mà với giá đó người ta có thê mang thứ
hàng đó ra chợ bán trong một thời gian khá dài. Giá thấp nhất này là giá
vừa đủ hoàn lại, với một lợi nhuận vừa phải, số tiền vốn sử dụng để sản
xuất và mang thứ hàng hóa đó ra bán ở thị trường. Đó là giá không có khả
năng trả tiền thuê đất cho điền chủ, mà tiền thuê đất hòa nhập hoàn toàn
vào tiền công lao động và lợi nhuận. Nhưng trong tình hình hiện nay của thị
trường Tây Ban Nha, so với bạc thì vàng gần hơn với giá thấp nhất này.
Thuế của nhà vua Tây Ban Nha đánh vào vàng chỉ là 1/20 kim loại chuẩn
hay là 5%, trong khi đó thuế của nhà vua đánh vào bạc lên tới 1/10 kim loại
chuẩn hay là 10%. Người ta còn nhận xét là những thứ thuế này còn bao
gồm cả tiền thuê phần lớn các mỏ vàng bạc ở Châu Mỹ thuộc quyền Tây
Ban Nha cai trị, và số tiền phải trả cho mỏ vàng còn rẻ hơn trả cho mỏ bạc.
Người khai thác các mỏ vàng chỉ đạt được lợi nhuận ít hơn so với người
khai thác mỏ bạc và do đó rất hiếm có người làm giàu và xây dựng nổi cơ
đồ. Giá vàng Tây Ban Nha, do đó chỉ đóng được tiền thuê đất mỏ ít hơn và
dành được một số lợi nhuận ít hơn, cho nên so với giá bạc thì gần hơn với
giá thấp nhất, mà với giá đó có thể đưa vàng tới chợ bán. Khi mọi khoản
