chi phí đều được tính toán, tổng số lượng của thứ kim loại này trên thị
trường Tây Ban Nha hình như khó bán được một cách có lợi như tổng số
lượng của thứ kim loại kia. Thuế mà vua Bồ Đào Nha đánh vào vàng của
Brazil cũng giống như thuế mà trước đó vua Tây Ban Nha đánh vào bạc
của Mexico và Peru, tức lá 1/5 tổng lượng kim loại chuẩn khai thác được.
Cho nên cũng có thể không chắc chắn, liệu toàn bộ khối lượng vàng Châu
Mỹ trên thị trường Châu Âu có được bán với cái giá gần hơn với giá thấp
nhất so với toàn bộ khối lượng bạc cũng từ Châu Mỹ mang tới.
Giá kim cương và các đá quí khác so với giá vàng thì có thể gần hơn
với giá thấp nhất mà với giá đó có thể dễ dàng mang bán đá quý ở trên thị
trường.
Thuế đánh vào những thứ quý hiếm hất, tuy chỉ là những đồ xa xỉ và
không cần thiết, nhưng mang lại một nguồn thu quan trọng cho nhà nước
như thế đánh vào bạc. Thuế đó không bao giờ giảm bớt đi chừng nào mà
người khai thác còn nộp được. Nhưng trên thực tế năm 1736, do không có
khả năng nộp thuế, cho nên nhà vua đã phải giảm thuế từ 1/5 xuống còn
1/10 và sẽ còn có lúc phải giảm hơn nữa, cũng chẳng khác gì khi giảm thuế
vàng xuống còn 1/20. Phải thừa nhận rằng các mỏ bạc ở Châu Mỹ thuộc
Tây Ban Nha, cũng như nhiều mỏ khác, ngày càng mất nhiều phí tổn khai
thác hơn trước, do độ sâu ngày càng lớn, do phải hút nước từ mỏ ra ngoài
và cung cấp không khí cho công nhân làm việc ở dưới lòng đất. Số phí tổn
về các mặt này ngày càng lớn đến mức khó có thể thu được lợi nhuận đủ để
đền bù số tiền vốn bỏ ra và nộp đủ thuế cho nhà vua.
Những nguyên nhân gây ra sự khan hiếm bạc ngày càng lớn (vì một
thứ hàng hóa được xem là khan hiếm khi muốn mua thứ hàng đó đòi hỏi
phải mất công tìm kiếm và phải trả giá đắt hơn trước) sẽ gây ra một trong
ba hiện tượng sau đây: thứ nhất, các phí tổn khai thác phải được hoàn toàn
bù đắp bằng việc tăng giá kim loại; thứ hai, phí tổn đó phải được hoàn toàn
bù đắp bằng việc giảm thuế đánh vào bạc; và thứ ba, phí tổn đó phải được
đền bù một phần bằng cách thứ nhất và một phần bằng cách thứ hai. Cách
thứ ba này có khả năng làm được. Vì vàng tăng giá theo tỷ lệ cân xứng với
bạc, bất kể vàng được giảm thuế khá nhiều so với bạc, cho nên bạc có thể
