mới tăng cao như vậy ở các tỉnh xa hơn, nhưng ở một số tỉnh giá gia súc
không lên cao như vậy. Vậy trong số những sản phẩm ở dạng thô thuộc loại
thứ hai này, gia súc có lẽ là loại mà giá cả tăng lên tới mức cao như vậy
trong quá trình đất nước chuyển biến và tiến lên.
Cho đến khi giá gia súc tăng lên tới mức cao, chúng ta thấy không
phải phần lớn đất đai, dù là loại đất cho năng suất cao nhất, được nông dân
sử dụng triệt để vào công việc cày cấy trồng trọt. Tại tất cả các trang trại
nằm ở xa tỉnh thành mà phân bón khó có thể chuyện chở tới, số lượng đất
đai được chăm bón tốt chỉ tương xứng với số lượng phân bón mà bản thân
trang trại đó có được, và phân bón thì lại tỷ lệ với số lượng gia súc chăn
nuôi trong trang trại đó. Đất đai trồng trọt được bón bằng phân gia súc chăn
thả ở ngay tại đó ngoài vụ mùa hoặc bằng cách chở phân từ các chuồng
nuôi gia súc ra bón. Nhưng trừ khi giá gia súc đủ để trả tiền thuê đất và lợi
nhuận của đất đai trồng trọt, người chủ trại không thể có khả năng chăn thả
gia súc trên đất đó và hơn nữa họ cũng chẳng có khả năng nuôi gia súc
trong các chuồng trại.
Chỉ với sản phẩm của đất đai đã được chăm bón và cày cấy tốt thì gia
súc mới có đủ thức ăn để nuôi trong các chuồng trại. Nếu như giá gia súc
không đủ để trả cho sản phẩm của đất đai được chăm bón và cày cấy tốt,
khi gia súc được chăn thả trên đất đó, thì giá gia súc lại càng không đủ để
trả công cho người lạo động thu hoạch thức ăn giá súc và mang tới cho
chúng tại chuồng trại. Trong các trường hợp này, tất nhiên, người ta thấy
không có lãi nếu nuôi gia súc nhiều hơn số lượng cần thiết để cày ruộng,
cho nên phân bón sẽ thiếu và một phần đất bị bỏ hoang.
Trang trại mặc dù không đủ đàn gia súc để đáp ứng những yêu cầu về
trồng trọt mở rộng, toàn diện, nhưng lại quá đầy đủ để làm ra sản lượng
thực tế. Tuy nhiên, một phần đất bỏ hoang hóa này, sau khi dùng để chăn
thả gia súc theo cách thiếu thốn như vậy trong sáu, bảy năm, có thể lại được
cày bừa, trồng trọt và khi nó cho một vài vụ yến mạch với sản lượng không
tốt lắm hoặc cho một vài vụ ngũ cốc khác thì lại trở nên cằn cỗi, nó lại
được sử dụng vào việc chăn thả gia súc như trước kia, và một phần đất
khác lại được cày bừa và sử dụng như vừa nói ở trên. Đó là phương pháp
