quản lý canh tác của các vùng thấp thuộc xứ Scotland trước khi vào khối
liên hiệp Anh. Những đất đai được bón và chăm sóc tốt ít khi chiếm quá
1/3 hay ¼ toàn thể đất đai của trang trại và đôi khi còn không được tới 1/5
hay 1/6 của số đất đai đó. Phần còn lại chẳng bao giờ được bón phân,
nhưng một phần trong số đất đó thì thay phiên nhau để canh tác và sau đó
thì trở thành cằn cỗi. Theo phương pháp quản lý canh tác như thế, thật là
quá rõ, cái phần đất đai có khả năng cày cấy trồng trọt tốt của xứ Scotland
cũng chỉ có thể mang lại một hiệu suất thấp so với khả năng sinh sản thực
tế của nó. Phương pháp canh tác đó dù bất lợi thế nào đi chăng nữa, nhưng
giá gia súc rẻ đã làm cho phương pháp đó hầu như không thể tránh được.
Có hai cản trở đối với công việc thiết lập một phương pháp canh tác mới,
một là nghèo, không đủ tiền mua gia súc, hai là chưa có thời gian cải tạo
đất để có đủ thức ăn cho gia súc.
Tăng đàn gia súc và cải thiện đất đai là hai việc phải làm song song,
và việc này không thể làm trước hay vượt việc kia được. Không tăng đàn
gia súc, khó có thể cải tạo ruộng đất, và không thể nào tăng đàn gia súc nếu
không cải tạo ruộng đất, nếu không thế thì đất đai sản xuất không đủ nuôi
đàn gia súc. Những sự cản trở này đối với việc thiết lập một hệ thống quản
lý trồng trọt, chăn nuôi tốt hơn chỉ có thể đạt được bằng một sự căn cơ, tiết
kiệm, siêng năng và cần mẫn. Một nửa thế kỷ hay một thế kỷ nữa sẽ trôi
qua trước khi chế độ trồng trọt chăn nuôi cũ đang dần dần mất đi, sẽ hoàn
toàn bị loại bỏ ở tất cả mọi nơi trên đất nước. Có thể nói, cái mặt thuận lợi
nhất về buôn bán mà xứ Scotland đã nhận được qua việc liên hiệp với
vương quốc Anh, đó là việc tăng giá gia súc, và đó là điều lớn nhất mà xứ
này thu được. Điều này không những nâng cao giá trị ruộng đất ở các vùng
cao, mà có lẽ còn là nguyên nhân chính để phát triển vùng đất thấp nữa.
Tại các thuộc địa mới có rất nhiều đất đai bỏ hoang mà từ bao đời nay
chẳng thể dùng làm gì ngoài việc chăn nuôi gia súc mà càng nhiều đất đai
bỏ hoang bao nhiêu thì gia súc chăn nuôi thả rông lại càng rẻ bấy nhiêu.
Mặc dù gia súc của các thuộc địa Châu Âu ở Châu Mỹ đều mang từ Châu
Âu sang, nhưng vì cánh đồng cỏ rộng rãi mênh mông đã làm cho chúng
sinh sản và nhân lên nhanh chóng, và do đó, giá trị của chúng xuống thấp
