tiền mà có thể tiết kiệm được trong số thu nhập đó, chắc là nhất định ít
nhiều làm tăng thêm của cải thực tế của xã hội. Do vậy, để đưa ra một cái gì
đó như một lý lẽ, người ta phải diễn đạt như người ta đã làm, và lý lẽ đó tỏ
ra không có sức thuyết phục lắm.
Bốn là, chủ trại và dân cày, nếu không tằn tiện, không thể làm tăng thu
nhập thực tế của xã hội nhiều hơn là người thợ và nhà buôn. Sản phẩm
hàng năm của đất đai và lao động của xã hội chỉ có thể tăng bằng hai cách:
hoặc là nâng cao năng suất của số lao động hiện có trong xã hội, hoặc là
tăng thêm số người lao động.
Việc nâng cao năng lực sản xuất của lao động hữu ích trước hết phụ
thuộc vào việc nâng cao khả năng của người lao động và sau đó là nâng cao
hiệu suất của máy móc. Nhưng vì lao động của người thợ có thể chia ra
nhiều khâu nhỏ hơn và mỗi khâu được thao tác dễ hơn so với lao động của
chủ trại và dân cày, cho nên lao động công nghiệp có khả năng được nâng
cao ở mức độ cao hơn nhiều
. Bởi vậy, về mặt này, tầng lớp dân cày
không thể có lợi thế nào so với tầng lớp thợ thủ công và công nhân nhà
máy.
Việc tăng số lượng lao động hữu ích hoàn toàn phụ thuộc vào số vốn,
mà mức tăng vốn phụ thuộc vào số tiền tiết kiệm của người trực tiếp sử
dụng vốn, hoặc của người khác cho họ vay. Như hệ thống trọng nông giả
định , nếu thương nhân và người thợ có xu hướng tằn tiện và tiết kiệm hơn
chủ đất và dân cày, thì cho đến nay họ có nhiều khả năng hơn để tăng số lao
động hữu ích và do đó tăng thu nhập thực tế của xã hội.
Thứ năm và cuối cùng là, theo giả thiết của hệ thống trọng nông, mặc
dù thu nhập của dân cư mỗi nước chỉ bao gồm số lượng lương thực do công
sức của họ làm ra, thế nhưng, vẫn theo giả thiết này, với các điều kiện khác
như nhau, thu nhập của một nước công thương nghiệp chắc là bao giờ cũng
lớn hơn thu nhập của một nước không có thương nghiệp hoặc công nghiệp.
Nhờ có công thương nghiệp mà một nước bất kỳ hàng năm có thể nhập
khẩu lương thực với số lượng lớn hơn là nền nông nghiệp của nước đó có
thể sản xuất ra. Mặc dù không có đất, nhưng bằng công lao động của mình
