- Ông biết rồi nay mai cháu sẽ được phát quần áo, giày, mũ. Chẳng
phải như hồi các anh Vệ quốc đoàn ngày xưa, bây giờ Chính phủ đã cấp
phát cho các cháu đầy đủ. Nhưng ông muốn hỏi cháu cái này - Ông cụ đặt
bàn tay to lớn và đen sạm của người thợ đất trùm lên mé ngực - Cháu ạ, Tổ
quốc, giang sơn ta đặt ở đây! Cháu làm thằng con trai thì phải hiểu lấy.
Suốt mười năm trời nay, thằng Mỹ giày xéo nước Nam mình, đã giết đồng
bào mình trong miền Nam tưởng máu đã chảy thành sông, xương đã chất
thành núi. Cháu đã làm thằng con trai thì cháu phải hiểu lấy!
Không khí xung quanh bữa ăn trở nên nghiêm trang, không một ai
dám nhìn thẳng ông cụ, cũng không ai dúng đũa. Từ bấy giờ, Lân cũng
không muốn ăn chút nào nữa, mặc dầu thức ăn trong mâm vẫn còn đầy.
Một lát lâu, chị Quý xới một bát cơm nóng, rón rén bưng hai tay đặt trước
mặt ông cụ. Bác Thỉnh đặt bát cơm và đôi đũa son vào tận tay ông, và dỗ
dành:
- Ông ạ, ông ăn cơm đi kẻo nguội mất.
Nể lời bác Thỉnh, ông cụ bưng bát cơm lên. Chén rượu vẫn còn đầy
nguyên bên mâm. Ông ngồi lặng yên nhìn chén rượu, tự nhiên hai giọt
nước mắt ứa ra. Ông cụ cầm chiếc khăn chấm nước mắt rồi nói với Lân:
"Cháu ạ, ông chỉ tiếc là ông đã già mất rồi!...".
Từ bấy giờ, ông cụ bắt đầu ăn cơm. Ông cụ ăn hết lại đưa bát cho chị
Quý. Đến lúc ấy, ông cụ mới nhìn xuống phía dưới, thẳng vào chị Quý và
nói bằng cái giọng trầm trầm bình tĩnh, cái giọng vẫn bảo ban con cháu
trong nhà hàng ngày:
- Nhà Quý này, chị coi lại cái gì cần thì chóng lo liệu cho thằng Lân nó
đi. Tôi cũng biết thằng Lân đi thì bên ấy mẹ con chị sẽ bấn, nó ở nhà thì nó
còn đỡ đần... Nhưng nhà ai cũng thế cả. Nhà này xưa nay khi nước có giặc
giã, con trai chẳng ai ở nhà đâu!
