Ông cụ ngừng một lát rồi lại nói tiếp, giọng nói càng dịu dàng hơn:
- Bố cũng biết rồi mẹ con mày sẽ bấn. Nhưng đừng lo ngại gì, có bà
con hợp tác xã, lại còn nhà Thỉnh, hai chị em đùm bọc lấy nhau. Đừng lo
ngại gì cả, khi nào thằng Lân đi thì bố lại vào trong ấy ở với mẹ con mày...
Ông cụ đang nói dở thì bỗng nhiên chị Quý buông đũa đứng dậy. Mọi
người đều ngơ ngác. Khuôn mặt chị Quý phút chốc già hẳn đi. Từ đầu bữa
cơm Thùy ngồi bên đã hiểu rõ nỗi ân hận rất khổ tâm của chị. Chị Quý đưa
dải áo lên quệt ngang mắt và đi thẳng về phía buồng bác Thỉnh, tấm lưng
còn tròn trặn còng hẳn xuống. Chị bước tới bên cái gióng cửa thì đưa tay
lên che mặt, và chẳng khác gì một đứa trẻ, chị gục đầu vào cái gióng cửa
buồng mà khóc nức nở.
Mọi người đều buông đũa.
Trưa ngày hôm sau, Lân cùng mười bốn anh em thanh niên làng Kiều
Sơn đã trúng "nghĩa vụ", tập trung ở nhà trụ sở hợp tác xã để kéo lên huyện
đội. Mỗi người chỉ mang theo một chiếc túi lưới con đựng cuốn sổ, vài
chiếc khăn mặt, quà tặng trong những buổi liên hoan chia tay của chi đoàn,
của đội sản xuất, của chi bộ. Bên gốc đa mé đường cái, bà con đi gặt ngồi
rất đông, đợi chia tay với anh em thanh niên lên đường. Họ đều là những
người có con, em hoặc chồng, hoặc người trong họ hàng ra đi đợt này, hoặc
đã đi những đợt trước. Những người đàn bà có chồng đi bộ đội từ ngày
kháng chiến lần trước chợt nghĩ đến những đứa con trai đã lớn, đã có thể
cầm súng đi giết giặc.
Gió mùa thu thổi vào cây đa ào ào.
Đoàn thanh niên bắt đầu lên đường. Bên dãy tường đất bao quanh cái
sân phơi xếp từng đống lúa vàng ngợp mắt, một hàng thiếu nhi mang trống
ếch gõ theo điệu hành khúc, đoàn thanh niên theo hàng hai đi tiếp, ông
Vàng, vận bộ quân phục cũ, khoác chiếc túi dết xanh đi cuối cùng. Từ trong
