quyền: “Họ đã tìm ra Stalin, trước khi Stalin tìm ra lối đi của mình”!
Nói về sự thắng lợi của Stalin trong Đảng, cuốn sách này cống hiến
bạn đọc nhiều trang nhận xét độc đáo. Tác giả cho ta biết vì sao và dựa vào
động lực xã hội nào, điều kiện nào, một người kiến thức hẹp hòi như Stalin,
đóng vai trò thứ yếu trong cuộc Cách mạng Tháng mười, chưa mấy ai biết
tên tuổi
thế mà bỗng nhảy ra sân khấu chính trị nắm giữ những chức vụ
quan trọng, loại bỏ được các đối thủ tài giỏi hơn mình!
Sau ngày Lênin mất, một trong những biện pháp của Stalin để
chiếm đa số trong Đảng là mở rộng cửa Đảng đón nhận các phần tử quan
liêu cơ hội vào Đảng. Chiến dịch này mệnh danh là “khóa Lênin”
(promotion Lénine)
đã kết nạp hàng ngàn, hàng vạn đảng viên mới mà
đại đa số là những người chưa từng có một ngày nào tham gia cách mạng.
Họ chỉ có đặc tính là trung thành với Stalin và với Đảng.
Xét về tính chất, quan liêu không phải là một giai cấp, mặc dầu có
khát vọng trở thành một giai cấp. Trong quá trình sản xuất, quan liêu không
có vị trí độc lập và cần thiết như một giai cấp. Quan liêu chỉ là một đám
người ăn bám vào giai cấp lao động, như cây tầm gửi ăn bám vào một thân
cây to, rút nhựa để sống. Trong hàng chục năm, quan liêu ở Liên xô đã rút
ở nền kinh tế Nhà nước những đặc lợi, đặc quyền cho mình. Mặc dầu
không chiếm hữu những phương tiện sản xuất, họ vẫn có quyền hưởng thụ
tối đa những sản phẩm do những phương tiện sản xuất này làm ra. Chính vì
thế, họ đã bảo vệ (bảo vệ theo phương pháp quan liêu của họ!) nền kinh tế
tập thể, thành quả của cách mạng Tháng mười, như “bảo vệ con ngươi của
mắt” họ.
Nhưng có một vài điều vẫn làm cho họ không thỏa nguyện. Thứ
nhất là cái địa vị “chông chênh” của họ. Hôm nay nắm đặc lợi đặc quyền.
Ngày mai có thể mất hết! nếu không bị đưa đi đầy ở các gu-lắc hoặc bị một
phát súng bắn vào sọ! Thứ hai họ vẫn phải lẩn lút giấu giếm thu nhập của
