CUỘC CÁCH MẠNG BỊ PHẢN BỘI - Trang 122

lao động. Những nông trường tập thể cho nông trường tập thể khác thuê
đất, đôi khi cho những tư nhân, và cả những nông trường viên của mình.
Cho dù vô lý, những nông trường quốc doanh, là những cơ sở “xã hội chủ
nghĩa”, cũng cho thuê đất, và rất có ý nghĩa là trường hợp đặc biệt các nông
trường tập thể của Guyêpêu (cơ quan mật vụ)… Núp bóng cơ quan cao
nhất có thẩm quyền nắm giữ pháp luật, người ta thấy những giám đốc nông
trường quốc doanh buộc nông dân thuê đất những điều kiện hình như mượn
trong các khế ước nô lệ ngày xưa do bọn chủ đất đặt ra. Chúng ta đang
đứng trước trường hợp bọn quan liêu bóc lột nông dân, hành động không
phải với tư cách là nhân viên Nhà nước, mà là những lãnh chúa (land
lordơ - chủ đất) bán hợp pháp.
Không muốn nói quá lên tầm quan trọng của những việc quái gở
loại đó, những việc ấy cố nhiên không được ghi trong các bản thống kê,
chúng tôi không thể xem nhẹ ý nghĩa triệu chứng to lớn của chúng. Chúng
chứng tỏ rõ rệt sức mạnh của những khuynh hướng tư sản trong cái ngành
lạc hậu này của nền kinh tế, bao gồm đại đa số nhân dân. Và tác dụng của
thị trường không tránh khỏi củng cố các khuynh hướng cá thể và làm
nghiêm trọng thêm sự phân hóa xã hội nông thôn mặc dầu đã có cấu trúc
mới của chế độ sở hữu.
Năm 1935, thu nhập trung bình của một hộ trong các nông trường
lên đến 4000 rúp. Nhưng những con số trung bình về nông dân đánh lừa
người ta nhiều hơn là những con số trung bình về công nhân. Thí dụ người
ta báo cáo ở Kơremlanh rằng năm 1935 ngư dân tập thể hóa kiếm được hai
lần hơn năm 1934, vị chi 1919 rúp mỗi người lao động. Những tiếng vỗ tay
chào mừng con số đó chứng tỏ nó vượt biết bao sự thu nhập trung bình của
đa số thành viên các nông trường. Mặt khác, lại có những nông trường tập
thể ở đó thu nhập lên đến 30.000 rúp mỗi hộ, chưa tính thu hoạch bằng hiện
vật và bằng tiền của các sản xuất cá nhân và cả thu nhập bằng hiện vật của
toàn bộ sản xuất tập thể: thu nhập của một chủ trại lớn trong nông trường
tập thể loại đó nói chung vượt từ mười đến mười lăm lần lương một người
lao động “trung bình” hoặc cấp dưới ở các nông trường.
Mức độ các thu nhập chỉ được quyết định một phần do sự lao động