CUỘC CÁCH MẠNG NGƯỢC TRONG KHOA HỌC - Trang 10

Hayek đến những luận đề quan trọng. Một số luận đề được Hayek trình bày
trong cuốn Cuộc cách mạng ngược trong khoa học, một số khác được ông
đề cập trong các tác phẩm khác.

Trước hết, Hayek khẳng định sự tồn tại của một hệ thống lí thuyết thuần

tuý, tổng quát về các hiện tượng xã hội. Hệ thống lí thuyết này không phụ
thuộc vào lịch sử. Ngay từ khi loài người có lịch sử thì cấu trúc tâm trí của
con người thời đó với chúng ta bây giờ phải là giống nhau. Con người tiền
sử ắt cũng có hành động có chủ đích, có niềm tin, có mong muốn, có kì
vọng v.v. Và bởi khoa học xã hội là khoa học nghiên cứu về những hiện
tượng hình thành từ các hành động có chủ đích của con người nên những lí
thuyết xã hội được xây dựng một cách đúng đắn hoàn toàn có thể giải thích
được những hiện tượng ở những thời điểm khác nhau miễn là sự kết hợp
của những phần tử tâm trí mà lí thuyết đó mô tả xuất hiện tại thời điểm mà
lí thuyết muốn giải thích. Như Hayek viết: “Nơi mà hiểu biết của chúng ta
không thể vươn tới, nơi mà chúng ta không còn có thể nhận ra được các
phạm trù của tư duy, rằng chúng tương tự những phạm trù mà chúng ta
dùng để suy nghĩ, thì đấy là nơi mà lịch sử không còn thuộc lịch sử nhân
loại. Và chính xác tại điểm đó, và chỉ tại điểm đó, các lí thuyết tổng quát
của lĩnh vực khoa học xã hội mới không còn phù hợp nữa” (tr. 130). Kết
luận này của Hayek đã góp phần quan trọng vào việc bác bỏ duy sử luận,
thứ luận thuyết cho rằng các lí thuyết xã hội chỉ có thể đúng trong từng giai
đoạn đoạn lịch sử, rằng bản thân lịch sử xã hội diễn tiến theo những quy
luật nhất định từ thấp lên cao.

Luận đề quan trọng tiếp theo là lí thuyết về hiện tượng xã hội cần phải

hướng vào hệ thống các quy tắc hành xử (rules of conduct) trong cộng
đồng. Như đã đề cập, hiện tượng xã hội được cấu thành từ các phần tử tâm
trí như niềm tin, mong muốn, kì vọng, niềm tin v.v. của các cá nhân. Nhưng
những phần tử có vai trò quan trọng trong việc tạo ra trật tự của hiện tượng
xã hội lại chịu sự chi phối bởi một số lượng nhất định các quy tắc ứng xử
trong xã hội. Chính những quy tắc đó mới đóng vai trò giúp cho tương tác
giữa các cá nhân diễn ra theo một trật tự nhất định, giúp các cá nhân đối

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.