hành thay thế việc phân loại các sự kiện dựa trên cảm giác bằng một cách
sắp xếp mới, trong đó các sự kiện không phải được nhóm lại từ những gì
trông giống nhau, mà từ những gì, trong những hoàn cảnh tương tự, có
hành vi giống nhau.
Trong khi một đầu óc nông cạn thường giả định rằng những sự kiện bên
ngoài mà các giác quan của chúng ta ghi nhận là giống nhau hay khác nhau
chắc hẳn phải có số lượng các khía cạnh giống nhau hay khác nhau lớn hơn
nhiều so với những thứ mà các giác quan của chúng ta đơn thuần ghi nhận
được, thì kiểm nghiệm có hệ thống của Khoa-Học lại chỉ ra rằng điều này
thưừng không đúng. Nó không ngừng chỉ ra rằng “các sự thật” (facts) khác
với “các vẻ bề ngoài” (appearances). Chúng ta coi sự vật giống hay khác
nhau không chỉ đơn giản thông qua việc nó trông như thế nào, cho cảm giác
gì, có mùi gì, v.v. giống hay khác, mà qua những gì xuất hiện đều đặn và
thường xuyên trong cùng một hoàn cảnh không gian và thời gian. Và chúng
ta biết rằng các nhận thức bằng cảm giác (simultaneous sense perceptions)
cùng loại có thể bắt nguồn từ “các sự thật” khác nhau, và những sự kết hợp
khác nhau giữa các chất liệu cảm giác có thể diễn tả cùng một “sự thật”.
Một thứ bột trắng, với khối lượng và “độ mịn” nhất định, nếu không nếm
hay ngửi, có thể là bất cứ thứ gì trong nhiều sự vật khác nhau tùy thuộc vào
hoàn cảnh nó xuất hiện hay sau khi kết hợp với những yếu tố khác, hay tùy
thuộc vào việc nó tạo ra kết quả gì khi được kết hợp với những yếu tố khác
theo những cách thức khác nhau. Vì thế trong nhiều trường hợp, kiểm
nghiệm hệ thống các hành vi thường chỉ ra rằng, những sự vật mà giác
quan của chúng ta cảm nhận khác nhau lại có các hành vi giống hay ít nhất
là tương tự nhau. Ví dụ, chúng ta có thể tìm thấy không chỉ một vật có màu
xanh da trời, khi xuất hiện dưới một cường độ ánh sáng nhất định hay sau
khi chúng ta uống một loại thuốc nhất định, lại có màu xanh lá cây, hay một
thứ có hình elip hóa ra lại có hình tròn khi nhìn từ góc độ khác, mà còn có
thể thấy những hiện tượng thoạt tưởng khác biệt như băng đá và nước,
“thực ra” lại cùng là “một sự vật” mà thôi.
