Ibid., p. 27: “Tính ưu việt lớn lao của thời đại hiện nay... là ở chỗ ta
có thể biết những gì ta làm... Có ý thức về tình trạng của chúng ta, ta sẽ có
ý thức về những gì ta cần phải làm”.
L’Industrie, 2me cahier, vol. 3: “Vấn đề không còn phải là luận bàn
vô bổ để biết chính thể nào là tốt nhất: Không có gì tuyệt đối tốt hay xấu;
tất cả đều tương đối, và đây là một mệnh đề tuyệt đối đúng duy nhất”.
Hoàn toàn ngẫu nhiên, và như là một biện minh cho quan điểm này,
Comte phát triển lần đầu tiên lí thuyết cho rằng kết cấu hiện tại về sở hữu ở
Pháp là hệ quả của cuộc chinh phục xứ Gaul của dân tộc Frank. Phát biểu
của ông (Ibid,, p. 87) rằng việc những người kế nghiệp của đội quân giành
chiến thắng vẫn là những người giàu có trong khi con cháu của những kẻ
chiến bại ngày nay là những người nông dân cung cấp một ý tưởng nền
tảng cho những lí thuyết chủng tộc về lịch sử của Thierry và trường phái
của ông. Chính Saint-Simon hai năm sau đã sử dụng quan điểm này để đưa
ra tuyên bố về quyền ưu tiên liên quan đến Guizot (xem Ibid., vol., 21, p.
192).
Lettres d’Auguste Comte à M. Valat (Paris, 1870), pp. 51,53. Cũng
xem pp. 36-37 (bức thư đề ngày 17 tháng Tư 1818): “Tôi có thể nói với anh
rằng chưa bao giờ tôi được làm quen với một người trẻ tuổi nào vừa đầy
nhiệt tình vừa khoáng đạt hơn anh ta: đó là một con người độc đáo về mọi
phương diện. Qua mối liên hệ làm việc và tình bạn này, tôi đã được biết
đến một trong những người có tầm nhìn xa nhất trong chính trị triết học.
Tôi đã học được khối điều mà tôi đã hoài công tìm tòi trong sách vở, và
trong sáu tháng quan hệ, tôi đã đi xa hơn ba năm tôi ở một mình. Chính
công việc ấy đã hình thành trong tôi sự phán đoán về các ngành khoa học
chính trị, và ngược lại, công việc ấy cũng đã mở rộng những ý tưởng của
tôi về mọi ngành khoa học khác, nói ngắn gọn, cho tôi một cái nhìn đúng
đắn hơn, ở tầm cao hơn”. M. Leroy, khi trích dẫn đoạn trên (La vie
véritable du comte Henride Saint-Simon,1925, p. 293), chèn thêm câu sau
đây sau câu đầu tiên: “Saint-Simon est un accoucheur d'idées” [Saint-
Simon là một bà đỡ cho những ý tưởng - ND]. Mặc dù đây có lẽ không
