CUỘC CÁCH MẠNG NGƯỢC TRONG KHOA HỌC - Trang 43

tác động đến giá trị của yếu tố chuyên dụng mạnh hơn so với giá trị của các
yếu tố khác. Định đề thứ hai là một phát biểu thực nghiệm, rằng đất đai,
như một thông lệ, là yếu tố thuộc nhóm thứ nhất, nghĩa là, con người biết
nhiều cách sử dụng lao động của họ hơn là đối với một mảnh đất cụ thể nào
đó. Định đề đầu tiên, giống như mọi định đề của lí thuyết kinh tế thuần túy,
là một mệnh đề ngụ ý về những thái độ nhất định của con người đối với các
sự vật, và dưới dạng như thế, nó nhất thiết phải đúng cho mọi thời điểm và
ở mọi nơi. Định đề thứ hai là một khẳng định rằng các điều kiện nêu ra
trong định đề đầu xuất hiện tại một thời điểm xác định và liên quan đến
một mảnh đất cụ thể, bởi vì những người liên quan đến mảnh đất có những
niềm tin nhất định về tính hữu ích của mảnh đất và tính hữu ích của các thứ
khác cần thiết để vun xới nó. Như là một định đề thực nghiệm được tổng
quát hóa, tất nhiên là nó có thể bị phản chứng và sẽ bị phản chứng thường
xuyên. Ví dụ, nếu một mảnh đất được sử dụng để trồng một loại hoa màu
nào đó mà việc chăm sóc nó đòi hỏi một loại kĩ năng đặc biệt, thì ảnh
hưởng của việc giảm cầu đối với loại hoa màu đó có thể làm giảm chỉ các
mức lương của những người có kĩ năng đặc biệt đó, trong khi giá trị của
mảnh đất có lẽ không bị ảnh hưởng gì trên thực tế. Trong một tình huống
kiểu như thế thì lao động có lẽ lại là yếu tố mà “quy luật về tiền thuê” ứng
vào. Nhưng khi chúng ta đặt câu hỏi tại sao, hay bằng cách nào chúng ta có
thể biết được trong trường hợp cụ thể nào thì quy luật về tiền thuê sẽ ứng
vào thì chẳng có thông tin nào về các tính chất vật lí của mảnh đất, loại lao
động, hay của dạng sản phẩm giúp chúng ta tìm được câu trả lời. Nó phụ
thuộc vào các yếu tố chủ quan được phát biểu trong quy luật về tiền thuê
trên phương diện thuần túy lí thuyết; và chỉ tới chừng nào chúng ta có thể
biết được đâu là tri thức và niềm tin của những người trong cuộc thì chúng
ta mới có thể tiên đoán được rằng thông qua cách thức nào một sự thay đổi
về mức giá của sản phẩm sẽ ảnh hưởng tới các mức giá của các yếu tố sản
xuất. Điều đúng trong lí thuyết về tiền thuê cũng đúng cho lí thuyết về giá
cả nói chung: nó chẳng đề cập gì tới hành vi giá cả của sắt hay len dạ, của
những sự vật có các thuộc tính vật lí như thế này như thế kia, mà chỉ liên
quan tới những thứ mà con người mang niềm tin nhất định nào đó về chúng