tích] của chúng ta thì có lẽ chúng ta sẽ chẳng thể nào tìm ra được một trật
tự có thể nhận biết được trong bất kì hiện tượng xã hội nào - ít nhất là
không phải tới chừng nào mà nhóm các ngành khoa học tự nhiên hoàn tất
nhiệm vụ phân tích tất cả các hiện tượng tự nhiên thành các cấu tử nhỏ nhất
và tâm lí học cũng hoàn tất nhiệm vụ đảo ngược là giải thích một cách chi
tiết nhất vì sao tất cả các đơn vị nhỏ nhất của khoa học vật lí lại xuất hiện
đối với con người như chúng vốn vậy, nghĩa là biết được bộ máy phân loại
do các giác quan của chúng ta tạo nên hoạt động như thế nào.
Có lẽ chỉ thông qua những ví dụ minh họa đơn giản nhất chúng ta mới có
thể trình bày ngắn gọn hiện tượng vì sao các hành động độc lập của các cá
nhân lại tạo ra được một trật tự không đòi hỏi chủ ý của họ mà không cần
thiết phải vận dụng đến bất cứ hệ thống lí luận chuyên sâu nào; và trong
các ví dụ đó cách thức giải thích thường hiển nhiên đến nỗi chúng ta chẳng
bao giờ cần phải dừng lại để xem xét loại lí lẽ phía sau những lời giải thích.
Cách thức mà các con đường mòn được hình thành ở vùng thôn quê hoang
sơ là một ví dụ. Đầu tiên mọi người tự tìm kiếm cho mình lối đi tốt nhất
theo chủ kiến riêng của mỗi người. Nhưng hiển nhiên là một lối đi như vậy
một khi đã được tạo lập thì khả năng được ai đó tìm thấy sẽ dễ dàng hơn và
do đó có khả năng được sử dụng lại nhiều hơn; và do vậy xuất hiện những
lối đi ngày một rõ ràng và chúng có xu hướng tiếp tục được sử dụng thay vì
phải tìm kiếm các con đường khác. Sự di chuyển của con người qua một
vùng nào đó thường có xu hướng bám theo một khuôn trạng nhất định, cái
khuôn trạng không phải là do một ai đó thiết kế một cách có chủ ý dù cho
đó là kết quả của những quyết định có chủ ý của nhiều người. Cách lí giải
này về hiện tượng vừa mô tả là một “lí thuyết” sơ đẳng có khả năng áp
dụng cho hàng trăm ví dụ cụ thể khác trong lịch sử; và chẳng phải là từ sự
quan sát về quá trình phát triển trong thực tế của một con đường cụ thể nào
khiến cho cách giải thích này trở nên thuyết phục, mà là từ hiểu biết chung
của mỗi chúng ta về việc chúng ta và những người khác có hành vi như thế
nào khi gặp phải loại tình huống theo đó dòng người kế tiếp nhau tự thấy
rằng chính họ là người phải tìm kiếm một con đường cho họ và cũng chính
