xóm nữa. Công việc ngập đầu. Vào những ngày đẹp trời Tsanka cố ra đồng
làm việc, còn vào những ngày thời tiết xấu, cậu chăm sóc gia súc: lùa đàn
bò, trâu, cừu, ngựa từ các bãi chăn thả mùa hè trên núi Alpes về, xén lông
cừu, lông dê, tô trét lại mái và tường nhà ở, nhà kho và chuồng trại, che
chắn các thùng ong để tránh đông.
Một lần vào buổi chiều, ông Baki-Haji cho gọi Tsanka đến. Hai bác
cháu cùng đọc kinh cầu nguyện chiều, ăn một bữa no nê rồi uống trà. Sau
đó, ông linh mục ngồi ngay ngắn trên giường, chăm chú nhìn Tsanka như
lần đầu nhìn thấy cậu và khẽ nói, làm ra vẻ rất bí mật:
- Cháu hãy chú ý nghe ta nói đây, Tsanka. Một thời kỳ khó khăn, thậm
chí rất nặng nề đã bắt đầu. Có thể thấy, càng ngày càng tệ hơn… Cháu là
con trai trưởng của thế hệ mới trong dòng họ, tương lai của chúng ta hoàn
toàn thuộc vào cháu. Tất cả thanh niên, nam nữ trong dòng họ Arachaev
đều nhìn vào cháu. Chính vì vậy, cháu phải gánh vác một trọng trách quan
trọng - phải là tấm gương cho mọi người.
Từ buổi chiều hôm ấy, cuộc sống của Tsanka có bước ngoặt lớn. Mỗi
tối, Tsanka cùng với Esky và vài thanh niên hàng xóm nữa đến nhà ông linh
mục để học kinh Koran và học chữ Arập. Ngoài ra, ông bác còn kể cho họ
nghe về lịch sử và truyền thống xa xưa của dân tộc.
Trong thời gian này, với sự quan tâm của ông Baki-Haji, cuộc sống
của Tsanka cũng trở nên khấm khá hơn. Ông trả lại cho Tsanka con ngựa
cái và chú ngựa non, tặng thêm hai con bò đực, một con bò cái, một con
trâu cái và mười lăm con cừu nữa. Niềm vui của Tsanka không thể diễn tả
bằng lời. Nhưng cùng với nó là những lo toan mới, cần phải giữ cho lũ gia
súc ấy chống chọi qua mùa đông đang đến gần.
Một lần, giữa buổi học tối thường nhật ở nhà ông Baki-Haji, thì ông
Kosum xuất hiện. Ông đi thẳng từ ngoài đường vào, mang theo cả hơi lạnh
và mùi thuốc lá. Ông ném xuống đất chiếc áo khoác ướt sũng, mệt nhọc
