Ông Baki-Haji chậm rãi lấy chiếc gậy chống gạt bùn đất ở đôi ủng ra,
cứ như phía trước sẽ là một con đường sạch sẽ, khô ráo, và khi ông định
bước tiếp thì một tiếng nổ đơn độc, khô khốc vang lên. Ông linh mục ngẩng
đầu lắng nghe, cặp lông mày nhướn lên, mắt mở to, miệng há ra. Ông cứ
đứng im như thế trong một phút. Thế giới như chết lịm đi. Một sự im lặng
bao trùm. Ông Baki-Haji nheo nheo mắt, ngậm miệng lại, một cái nhếch
mép hay đúng hơn là một nụ cười thoáng hiện lên bên khóe môi. Tất cả chỉ
diễn ra trong tích tắc, sau đó khuôn mặt ông lại có ngay dáng vẻ trang
nghiêm bình thường, và ông nói ra thành tiếng “Xin Thượng đế hãy tha tội,
xin Thượng đế hãy tha tội (1)”. Ông thò tay vào túi lấy ra chuỗi hạt, rồi vừa
lần tràng hạt, vừa đọc kinh cầu nguyện, vừa nặng nhọc bước tiếp.
Một lát, ông nghe sau lưng tiếng cọt kẹt của xe kéo bằng gỗ, ông đứng
lại, né sang một bên, nhường đường. Đầu tiên, từ trong màn sương hiện ra
hai con chó to, lông lá dính bết, một con trẻ hơn, rụt rè tiến lại gần ông, hít
hít. Sau đó một con ngựa cái ốm nhom xuất hiện, kéo theo chiếc xe một
trục cổ lỗ sĩ với hai bánh xe bằng gỗ to tướng nẹp sắt mỏng. Ngồi trên xe
điều khiển con ngựa bằng cành cây mềm là một người đàn ông cùng làng
tên là Haji Haron. Sau lưng Haron, chẳng mấy ai gọi anh ta bằng tên thật
mà thường gọi là “chồng bà Alpatu”, bởi lẽ ai cũng biết bà Alpatu là một
người đàn bà khỏe mạnh, thích quyền hành và điều hành toàn bộ công việc
làm ăn của gia đình. Còn Haron là một kẻ ba hoa, nhu nhược, và theo quan
niệm của dân miền núi thì còn lâu anh ta mới là đấng quân tử (2).
- Assalam aleikum (3), ông Baki-Haji! - Haron ngoác to miệng cười,
vui vẻ chào.
- Vo-aleikum salam (4). - Ông Baki-Haji đáp lại.
- Ông đi đâu sớm thế? Không ngồi yên ở nhà được à? Chắc là đến chỗ
cối xay nước của mình phải không? - Haron kéo dây cương dừng con ngựa
lại, liến thoắng. - Ông ngồi lên đây, tôi đưa đi.
