chấn động. Khi hiểu ra, đó không phải là sự nhầm lẫn, và không chỉ có
mình rơi vào hoàn cảnh đó, Bushman xác định được đó là lỗi hệ thống và
anh ta đã bị cuốn vào guồng máy chung. Bushman không tuyệt vọng và
cũng chẳng có những giọt nước mắt vắn dài và những lời van xin. Dĩ nhiên,
vẫn có nỗi khiếp sợ trước những điều không biết, trước cỗ máy khổng lồ
của những người Bolsevich, trước hệ tư tưởng mà từ trước đến nay
Bushman chưa bao giờ quan tâm.
Bộ óc có khả năng phân tích của Bushman đã nhanh chóng tìm ra
những khiếm khuyết và những lỗ hổng của quá khứ, đã rút ngay ra được
những kết luận phù hợp, xác định được những mục đích mới, quá độ và
hoàn toàn bất ngờ cho cuộc sống. Bushman hiểu, giờ đây, điều quan trọng
nhất là phải sống sót - sống sót bằng mọi cách, và sau đó sẽ không sống
trong xã hội này nữa, quốc gia này nữa. Bushman cảm thấy tiếc vì cha mẹ
anh ta, khác với bạn bè và người thân, trong lúc bị xua đuổi ở Ukraina đã
không chạy sang châu Âu mà chạy đến Moskva. Bushman có thế sống ở
châu Âu không thua kém người khác. Điều quan trọng là Bushman có ý
tưởng, có kiến thức khoa học, và anh ta không đi chung đường với những
người Bolsevich. Tuy nhiên, số phận đã trớ trêu sắp đặt để giờ đây, hàng
ngày, hằng đêm Bushman phải chia sẻ với đám đông kia cái đói, cái lạnh,
cái nóng, cùng chấy rận và cả cuộc sống nữa.
Bushman nhìn thấy những người đàn ông khỏe mạnh, cường tráng,
từng trải chuyện đời, có sự nghiệp, bạn bè và bà con họ hàng, cũng bị rơi
vào vòng lao lý, đánh mất nghị lực, ý chí, lòng kiên nhẫn và tự chủ.
Bushman nhìn thấy, những người đàn ông khỏe mạnh nhưng lại khóc rống
lên, run lẩy bẩy, quỳ mọp xuống trước mặt giám thị van xin lòng thương
hại, còn sau đó lại cố tự tử trong cơn tuyệt vọng. Tất cả những điều đó,
Bushman không sao hiểu nổi và không thể chấp nhận được. Bushman can
trường, kiên nhẫn chịu đựng tất cả mọi nỗi đau, mọi mất mát, đồng thời
không từ bất cứ thủ đoạn nào: ăn cắp, lừa đảo, xu nịnh - cách gì cũng được,
