Suốt các lễ hội mùa xuân ở Jerusalem, người ta thấy cách đạo Do Thái,
Kito giáo, và Hồi giáo, tất các các tôn giáo độc thần quan niệm Thiên Chúa
là hữu thể tinh thần tối cao đã duy trì sự gắn bó thực hoặc tượng trưng với
hình thức thờ phượng thuở ban đầu: dâng của lễ là thú vật. Biểu tượng con
chiên vượt qua ở bàn ăn lễ Vượt qua, khái niệm về chính Jesus là hy lễ cao
trọng nhất cho Thiên Chúa, việc người Samarita cắt cổ con vật trên Núi
Gerizim và tại nhà của các tín đồ Hồi giáo ở Id al- Adha -tất cả những điều
này nhắc nhớ khái niệm xa xưa là ân huệ của Chúa về sự sống phải được trả
bằng giá máu.
Vào những ngày này, hàng mười ngàn con vật bị giết. Một trình thuật
của người Roma được trích bởi nhà văn Do Thái thế kỷ XV, Solomon ibn
Verga, thuật lại là quá nhiều thú vật được đưa vào Jerusalem đến nỗi "cỏ
không dài kịp và mọi thứ biến thành trắng vì màu trắng của lông cừu".
Sự hành hung theo lễ nghi này thì khó hòa hợp với khái niệm đơn giản
về Chúa duy nhất: Chúa là một, nhưng con người sáng chế ra nhiều tôn
giáo.
★
Lễ Vượt qua ở Jerusalem là thời gian gây hoang mang cho những
người nước ngoài không quen. Lễ hội kéo dài cả tuần ăn Bánh Không Men
để tưởng niệm cuộc xuất hành của Con cái Israel khỏi cảnh nô lệ ở Ai Cập
và lập nên nhà Israel là một dân tộc riêng. Nó cũng là lễ theo luật ăn chay
khó hiểu của Do Thái.
Israel sống theo nhịp sống riêng của lịch Do Thái. Lễ Giáng sinh
không có, ngày Đầu Năm của phương Tây là ngày bình thường không tiệc
tùng say sưa. Các ngày lễ của họ liên tiếp nhau không ngớt vào mùa thu.
Lễ Vượt qua là biến cố của quốc gia, bao hàm tất cả. Các kệ của siêu
thị bỗng nhiên được bao trong những miếng giấy lớn để che hết các sản
