Loại trói buộc nhiều tầng luật này là mối dây quan trọng của rào chắn
tôn giáo mà các giáo sĩ thấy rằng phải dựng lên để giữ cho "Israel tách khỏi
dân ngoại". Thế nhưng, nỗ lực bảo toàn luật và bản sắc Do Thái lại tạo ra
một số vấn đề. Chẳng hạn, một năm giáo sĩ được kêu gọi thành tâm không
uống nước máy vào dịp lễ Vượt qua vì người Ả Rập thả bánh sandwich
xuống Biển Galilee, hồ nước của Israel hẳn là nhiễm thứ men ấy.
Các nhà sản xuất cho thấy tài làm ra đủ thứ sản phẩm là "đồ ăn dùng
cho lễ Vượt qua" nhưng trông chẳng khác những sản phẩm có men; và đó
cũng là phương sách để những người không phải Do Thái mua bán mà
không thắc mắc gì.
★
Bữa ăn lễ Vượt qua là dịp hội họp gia đình quan trọng nhất theo lịch
Do Thái. Đó là thời gian người Do Thái cùng nhau tái xác định bản sắc của
họ. Nghi thức của bữa ăn, từ mỗi miếng thực phẩm, mỗi bài ca và tụng ca,
là hành động biểu tượng, cột trụ trong dinh thự ký ức được thể chế hóa đã
bảo tồn người Do Thái qua các thế kỷ. Nuôi dưỡng ký ức về quá vãng là
công việc hàng ngày của người Do Thái.
Vượt qua được giả định là kỷ niệm của sự tự do, nhưng hay hơn là nó
được coi là kỷ niệm của sự tồn tại. Sách Haggadah-trình thuật câu chuyện
Xuất hành, lời hứa của Chúa về Đất Canaan, phúc lành của Người và tai
họa mà Người giáng lên Pharaoh, việc ngâm vịnh các thánh thi và hát các
bài ca tạ ơn-qua nhiều thế kỷ vẫn không thay đổi. Nó không chỉ là giáo lý
mà còn là lịch sử của tổ tiên; người Do Thái cảm thấy họ là huyết thống
trực tiếp của bộ tộc thuộc Israel, những người trốn khỏi Ai Cập, và thuộc về
Abraham, Isaac, và Jacob. Haggadah viết: "Mỗi thế hệ, bổn phận của con
người là nghĩ mình là một trong những người đã thoát khỏi Ai Cập".
