cung, đến trước phụ vương và các triều thần. Mọi người tại pháp đình đều
nhìn nhau cười khi họ nghe trình bày điều mà hai hoàng tử muốn. Các quần
thần suy nghĩ bảo rằng: “Cả hai chúng muốn dùng thì giờ của chúng ta cho
việc phân xử chỉ vì một con chim.” Nhưng đức vua nói: “Tất Ðạt Ða và Ðề
Bà Ðạt Ða đều là thai tử của hoàng tộc, và trẫm vui mừng thấy cả hai mang
việc tranh chấp của chúng đến cho chúng ta giải quyết. Trẫm nghĩ đó là đều
rất quan trọng vì sau khi trở thành các nhà cầm quyền tương lai, chúng sẽ
cần đến sự phán quyết của pháp đình này. Hãy bắt đầu phiên tòa đi”.
Rồi lần lượt mỗi hoàng tử lên trình bày về sự việc đã xảy ra. Các triều thần
cố gắng phân xử để xem ai phải thì người đó có quyền giữ con thiên nga. Có
vị bảo rằng “Ðề Bà bắn rơi con chim cho nên nó thuộc của Ðề Bà”. Người
khác lý luận: “Tất Ðạt Ða tìm thấy con thiên nga, do đó nó thuộc của
người”. Các quần thần đã bàn thảo và tranh luận khá lâu về nội vụ.
Cuối cùng, giữa pháp đình xuất hiện một ông lão già mà không ai nhớ là đã
gặp ông ta từ trước bao giờ. Nhưng vì trông thấy ông rất đức độ, các quần
thần đã trình bày cho ông rõ đầu đuôi câu chuyện về con thiên nga của hai
hoàng tử. Sau khi nghe xong, ông lão tuyên bố: “Mọi người nam nữ ai cũng
quý trọng sự sống của mình hơn bất cứ vật thể gì khác trên thế gian cho nên,
tôi nghĩ con thiên nga thuộc về người đã hết lòng cứu mạng sống cho chim,
chứ không thuộc về kẻ đã cố tâm hủy diệt sự sống của nó. Hãy trao thiên nga
cho Tất Ðạt Ða”.
Mọi người đồng ý rằng điều mà ông lão hiền đức nói là đúng sự thật, cho
nên các triều thần phán quyết để cho thái tử Tất Ðạt Ða giữ con thiên nga.
Sau đó, đức vua cố tìm gặp để ban thưởng cho ông già về ý kiến sáng suốt
của ông, nhưng không thấy ông đâu cả. Nhà vua liền suy nghĩ: “Thực là điều
hết sức kỳ lạ, ta chẳng rõ từ đâu ông ta đến và từ chốn nào ông đã ra đi”. Mà
không ai biết cả. Ðây là một trong những sự việc bí ẩn đã xảy ra liên quan
đến thái tử, cho nên nhiều người tưởng nghĩ rằng thái tử đúng hẳn là một
đứa trẻ rất siêu phàm.
---o0o---
4. CUỘC THI CHỌN PHÒ MÃ
Thái tử ngày càng lớn với tánh tình hiền hậu khiến mọi người quen biết ai
cũng mến yêu. Nhưng phụ hoàng lại rất lo âu. Nhà vua nghĩ: “Tất Ðạt Ða rất
hiền lành, và hay ưu tư. Ta muốn thái tử lớn lên sẽ trở thành một đại vương,
và vị quốc vương nào cũng cần phải dũng lược và hùng mạnh. Nhưng thái tử
