Ông tưởng rằng trong bài thơ Horace hẳn sẽ gạt chiếc ghế ra,
thay vào đó bằng cái bàn chứ gì? Thưa ông, quan điểm thẩm mỹ của
ta bị tổn thương, khi sao Kim trong vũ trụ ta hình dung không có
biến tượng nào cả! Chúng tôi không thể sáng chế một giàn máy để
bơm nước từ sông lên, nếu chúng tôi không được phép nghiên cứu
guồng máy vĩ đại vận hành các thiên thể ở ngay trước mắt mình.
Tổng số độ các góc của một tam giác không thể bị sửa sai tùy tiện
theo nhu cầu của bộ máy quản trị Tòa thánh. Ta không thể tính toán
quỹ đạo của các vật thể đang bay sao cho cũng đồng thời dùng để lý
giải hiện tượng các mụ phù thủy cưỡi cán chổi đằng vân được.
Tu sĩ Thế ông không nghĩ rằng Sự thật, nếu quả đúng là Sự
thật, rồi cuối cùng cũng sẽ thắng sao, dù ta có góp phần hay
không?
Galilei Không, nhất định là không rồi. Sự thật chỉ thắng thế
đến mức độ mà chúng ta tranh được; chiến thắng của lẽ phải chỉ
có thể là chiến thắng của những con người tôn trọng lẽ phải. Ông
miêu tả bố mẹ ông, những nông dân vùng Campagna, hiền lành
như lớp rêu phong trên mái lều của họ! Vậy sao lại có kẻ nghĩ được
rằng tổng số độ các góc của tam giác có thể đi ngược với yêu cầu
của những con người như thế! Nhưng nếu họ không động não và
tập suy nghĩ thì hệ thống tiêu tưới hoàn chỉnh nhất cũng thành vô
dụng thôi. Thật quá quắt, ta nhìn thấy sự nhẫn nại thánh thiện của
bố mẹ ông, nhưng còn cơn giận dữ như trời gầm của họ ở đâu?
Tu sĩ Họ mệt mỏi quá rồi!
Galilei Quăng một xấp bản thảo cho Tu sĩ Cậu có phải là nhà
vật lý không đấy, hở cậu nhỏ? Trong đây có bài lý giải do đâu biển cả
chuyển động tạo thủy triều lên xuống. Thế nhưng cậu chớ nên
đọc, nghe chưa? Ơ kìa, đã đọc rồi à? Thế nghĩa là cậu là một nhà
vật lý chứ gì?
