Và từ đó trở đi, tôi bắt đầu nghiến ngấu nghiên cứu các tác phẩm của
Mác, càng đọc tôi càng thấy hấp dẫn hơn. Trong lòng tôi, những tình cảm
về công lý và những giá trị cao cả khác đã bén rễ rất sâu. Tôi có một niềm
căm thù thâm căn cố đế đối với mọi sự bất công và bạo lực. Có thể nói tôi
thấy mình đã bị Học thuyết và các tác phẩm của Mác chinh phục hoàn toàn.
Dường như tôi đã tự mình đạt được một sự giác ngộ tinh thần về mặt nhận
thức chính trị. Có lần tôi đã phát biểu ở đâu đó rằng nếu như chàng Ulysses
bị mê hoặc bởi những bài hát du dương của cấc nàng tiên cá, thì tôi cũng bị
mê hoặc hoàn toàn bởi những luận điểm đấu tranh đầy tính khoa học và
chân lý của Mác. Trước đó tôi đã hình thành những quan điểm mang tính
không tưởng và ngây thơ, nhưng một khi đã nghiên cứu Mác, tôi thấy mình
đã có nền tảng khoa học vững vàng.
Chủ nghĩa Mác đã dạy tôi cách phân tích và nhận diện bản chất xã
hội. Trước đó tôi chẳng khác gì một người mù loay hoay trong khu rừng
rậm, không biết đâu là hướng nam hướng bắc cả. Nếu như cuối cùng anh
vẫn không thực sự hiểu được bản chất của lịch sử cuộc đấu tranh giai cấp,
hoặc ít nhất có được nhận thức rõ ràng rằng xã hội bị phân chia giữa người
giàu và người nghèo, giữa người bóc lột và người bị bóc lột, thì anh cũng
chẳng khác gì người bị lạc giữa rừng, chẳng biết gì hết.
Trong xã hội mà ông sống khi đó, chắc không có mấy người suy
nghĩ giống ông...
Có lẽ đối với nhiều người thì cái xã hội thời đó là điều tự nhiên nhất
trên đời, giống như gia đình nơi anh sinh ra và thành phố nơi anh sống. Việc
đó nghĩ cũng là bình thường - những thói quen thâm căn cố đế. Suốt cuộc
đời chúng ta vẫn quen nghe những chuyện như, “Ông X, ông Y vừa mua
một con ngựa mới; ông A, ông B có một bohío
[87]
; và ông này, ông kia
vừa mua một đồn điền rộng mênh mông cùng tất cả mọi sản vật trên đó”, tất
cả những chuyện đó đều không có gì là lạ. Vì ý thức sở hữu đã trở nên quá
phổ biến, tồn tại trong tất cả mọi lĩnh vực của đòi sống xã hội, thậm chí đối
với cả con cái của mỗi người. Ý tôi là người ta vẫn nói, con trai của ông X,
ông Y, vợ của ông này, ông kia, tất cả đều phải thuộc về một ai đó. Khái
