NỀN TẢNG CỦA CUỘC CÁCH MẠNG
Bolívar - Ché độ nô lệ và nền độc lập - Những người chủ trương
tự trị và thân Mỹ - Hai cuộc Chiến tranh giành độc lập - Carlos
Manuel de Cespedes - Maximo Gomez - Antonio Maceo - José Marti
Thưa Tư lệnh, năm 2003 không chỉ là kỷ niệm lần thứ 150 ngày
sinh José Marti mà còn kỷ niệm lần thứ 50 cuộc tấn công vào trại lính
Moncada. Liệu có thể nói rằng ngày 26 tháng 7 năm 1953 đánh dấu sự
khởi đầu của Cách mạng Cuba?
Nói như vậy cũng không hoàn toàn chính xác, bởi vì Cách mạng
Cuba bắt đầu bằng cuộc Chiến tranh giành độc lập lần thứ nhất năm 1868,
nổ ra ở tỉnh Oriente ngày 10 tháng 10 năm đó. Cuộc chiến được chỉ huy bỏi
một người Cuba rất dày dạn kinh nghiệm và được học hành bài bản, Carlos
Manuel de Cespedes
[102]
. Ở khu vực đó, chế độ nô lệ không còn phổ biến
cho lắm. Trong khi đó, chế độ nô lệ vẫn còn hết sức nặng nề ờ khu vực
miền tây của đất nước, đó là nơi tập trung những đồn điền cà phê và sau đó
là những đồn điền mía khổng lồ. Những đồn điền như vậy ở Cuba đã phát
triển rất nhanh sau cuộc nổi dậy của những người nô lệ trong các đồn điền
Pháp.
Tức là cuộc nổi dậy của nô lệ ở Haiti [103], năm 1791?
Đúng vậy, chính xác ở ở Haiti. Sau đó rất nhiều chủ đất người Pháp
đã chuyển sang Cuba, chủ yếu là ở tỉnh Oriente, nơi rất gần với Haiti - hai
hòn đảo chỉ cách nhau có eo biển hẹp tên là Winward, người ta vẫn gọi như
vậy.
Từ trước đến nay vẫn có sự giao thương qua lại, thậm chí là từ thòi
thổ dân bản địa, giữa Cuba và khu vực ngày nay là Haiti, ở mạn phía tây
của hòn đảo mà trước kia được người Tây Ban Nha đặt tên là Hispaniola.
Những bộ tộc đó, chủ yếu là người Caribê, thiện chiến hơn nhiều so với các
nhóm thổ dân khác, đã rất kiên cường chống lại người Tây Ban Nha, và
