đến lúc tôi bảo Camilo, “Dừng lại ở vùng trung tâm và tham gia cùng với
Che”.
Sau khi chiến dịch truy quét cuối cùng của Batista thất bại, ông có
quyết định tiếp tục phản công không?
Các đơn vị của quân nổi dậy đang tiến vẻ mọi hướng trên cả nước, mà
không có ai hay bất kỳ điều gì có thể ngăn chặn được chúng tôi. Trong một
thời gian ngắn chúng tôi đã vượt qua và bao vây lực lượng tinh nhuệ nhất
của Batista. Tại tỉnh Oriente chúng tôi đã bao vây ít nhất là 17 nghìn binh sĩ
của quân địch; nếu tính cả các lực lượng đang hoạt động và các cứ điểm
không có đường thoát thì có thể thấy là không ai có thể rời khỏi tỉnh
Oriente, noi cuộc chiến đã diễn ra liên tục từ ngày chúng tôi đổ bộ từ con
tàu Granma lên bờ.
Hai chiếc tàu khu trục, trong tổng số ba chiếc của quán địch, bị kẹt
trong vịnh Santiago de Cuba, chúng không thể chạy thoát ra ngoài; tám
khẩu súng máy mà chúng tôi cướp được từ quân địch đã phong tỏa toàn bộ
đường ra vào vịnh từ những điểm cao xung quanh eo biển hẹp đó.
Khi chiến tranh kết thúc tôi tới thăm hai con tàu khu trục này và nhận
ra rằng chúng đã bị mắc cạn vì phải lẩn tránh hỏa lực súng máy; hoàn toàn
không có sĩ quan chỉ huy, chẳng có gì hết, thậm chí những khẩu đại bác trên
tàu cũng không thể phát huy tác dụng vì những chiếc tầu khu trục này được
sản xuất cho mục đích tác ngoài biển khơi ở khoảng cách vài cây số, chứ
không phải để đương đầu với tám ụ súng máy nằm cách đó có gần 300m.
Lớp thép và kính trên đài chỉ huy của những con tàu trở nên quá mỏng
manh trước họng súng máy - cỡ đạn lớn của chúng tôi chắc chắn sẽ phá nát
chúng ra. Chúng hoàn toàn không có tác dụng phòng thủ.
Trong hoàn cảnh đó, ông đã đề xuất một “lối thoát trong danh dự”
dành cho quân địch. Vậy cụ thể đề xuất đó nhu thế nào?
Tư lệnh các lực lượng chiến dịch của địch, Tướng Eulogio Cantillo,
đề nghị tổ chức một cuộc họp, và ngày 28 tháng 12 năm 1958, tôi và một
vài đồng chí khác đã gặp ông ta tại một nhà máy mía đường cũ đã bỏ hoang
mang tên là “Oriente” gần Palma Soriano. Tướng Cantillo không phải là
một kẻ ác ôn, và ông ta cũng không phải là một trong những tên tay sai khát
