26. Trong ấn bản đầu tiên bằng tiếng Tây Ban Nha của cuốn sách này, trước
câu hỏi “Ông nghĩ gì về Saddam Hussein?” Castro đã trả lời: “Biết nói thế
nào nhỉ?... Một thảm họa. Một chiến lược gia lầm lỗi. Tàn bạo với chính
người dân của mình”. Những từ này đã được xóa đi trong bản thảo mà
Castro gửi đi xuất bản. Tại sao? Cá nhân tôi giải thích như thế này: khi
Fidel lần đầu tiên đưa ra nhặn xét đó với tôi, tháng 5 năm 2003, sau khi
quân Mỹ vào chiếm Baghdad, Saddam Hussein vẫn còn là một người tự do,
và người ta thậm chí còn bắt đầu tin tưởng rằng ông ta đang lãnh đạo một
cuộc kháng chiến có vũ trang. Khi phán xét một người còn nguyên vũ khí
trong tay, Fidel không hè che giấu thái độ của mình đối với nhà lãnh đạo
Irắc: “Một chiến lược gia lầm lỗi. Tàn bạo với chính người dân của mình”.
Nhưng sau ba năm rưỡi, khi Saddam chỉ còn là một tù nhân của Mỹ, bị kết
án tử hình sắp bị đưa lên giá treo cổ, Castro bèn rút lại những gì ông đã nói.
Con người ta thường không bao giờ nghiêm khắc phán xét một người đang
sa cơ lỡ vận, cho dù kẻ đó có gây ra những gì chăng nữa.
Sự sụp đổ của Bức tường Berlin, sự biến mất của Liên Xô và thất bại
lịch sử của hệ thống xã hội chủ nghĩa dường như không làm thay đổi giấc
mơ của Fidel Castro về việc xây dựng thành công ở đất nước mình một xã
hội hoàn toàn mới - ít bất công hơn, y tế và giáo dục tốt hơn, không còn tư
hữu và phân biệt, với một nền văn hóa tiên tiến, đại diện cho toàn thế giới.
Và mối quan hệ đồng minh chặt chẽ với Venezuela và Tổng thống Hugo
Chavez, Bolivia và Evo Morales, và những quốc gia Mỹ Latinh khác càng
củng cố thêm niềm tin trong ông.
Trong giai đoạn mùa đông của cuộc đời và với tình trạng sức khỏe
giảm sút, không còn trực, tiếp nắm giữ quyền lực, ông vẫn tràn trề quyết
tâm bảo vệ cuộc cách mạng năng lượng, bảo vệ môi trường, chống toàn cầu
hóa tự do mói và nạn tham nhũng trong nước, ông vẫn đứng trong chiến
hào, nơi đầu chiến tuyến, chỉ huy trận chiến của những tư tưởng mà ông
theo đuổi - những tư tưởng mà chắc chắn không có ai h bất kỳ điều gì có
thể làm ông từ bỏ.
Ignacio Ramonet
Paris, 31 tháng 12 năm 2005
