tham gia trong Chiến tranh thế giới thứ 2. Mọi người đều nói ông ta là một
vị Tổng thống trọng danh dự và lẽ phải, nhưng chính Kennedy đã sa lầy vào
một cuộc chiến tranh hèn hạ, phi nghĩa và vô lương tâm, ở Việt Nam - ông
ta tiến hành những bước đi đầu tiên, sau đó ông ta bắt đầu gửi thêm ngày
càng nhiều lính sang đó. Câu chuyện đã bắt đầu như vậy. Ông biết đấy, Việt
Nam là một dân tộc đã từng chiến thắng Thực dân Pháp năm 1954. Chính
những người Việt Nam - những đồng chí Việt Nam đã kể với tôi như vậy -
cũng đánh giá chiến thắng Girón của Cách mạng Cuba như một nguồn cổ
vũ lớn lao để họ tiếp tục chiến đấu và giành chiến thắng trước quân Mỹ.
Các đồng chí Việt Nam vẫn luôn nói rằng tinh thần chiến đấu của quân đội
Cuba đã cổ vũ họ rất nhiều. Rất có thể họ nói như vậy vì lịch sự thôi...
Trong suốt thời gian (chống Mỹ) đó, quân đội Việt Nam vẫn duy trì các lực
lượng chiến đấu của mình ở miền Nam.
Và Việt Nam cũng là nguồn cổ vũ lớn lao của những nguời Cuba.
Chính Che đã thúc giục các nước Thế giới thứ ba phải “tạo ra hai, ba,
thật nhiều Việt Nam hơn nữa” [205].
Và theo quan điểm của tôi thì anh ấy hoàn toàn đúng khi nói vậy. Tôi
xin nói ngay rằng năm 1979, tức là mười hai năm sau khi Che hy sinh,
chiến tranh ở Việt Nam đã kết thúc được vài năm và những chiến sĩ trong
phong trào Sandinista ở Nicaragua đang bắt đầu giành được chiển thắng
bằng kiểu đấu tranh mà chúng tôi đã phát động, mà trong đó Che cũng từng
tham gia góp sức mình. Và phong trào cách mạng ở El Salvador cũng bắt
đầu trỗi dậy mạnh mẽ, với khí thế hừng hực... Đó là một trong những cuộc
đấu tranh với nhiều bài học kinh nghiệm nhất.
Và Cuba cũng đã giúp đỡ những người El Salvador phần nào đó?
Thật ra sự giúp đỡ của chúng tôi cũng hết sức khiêm tốn. Sau khi
chiến thắng quân Mỹ nâm 1975, các đồng chí Việt Nam đã gửi cho chúng
tôi rất nhiều vũ khí và trang thiết bị quân sự mà họ thu được sau khi chế độ
Sài Gòn sụp đổ. Chúng tôi lại dùng tàu chuyển những vũ khí đó đến cực
nam châu Phi, rồi gửi một số tới cho các đồng chí El Salvador trong phong
trào FMLN, Mặt trận Giải phóng quốc gia Farabundo Marti.
