Tôi có hỏi vài lần, cũng không phải là vì tôi tự ý thức hay được dạy
dỗ về vấn đề này, nhưng tôi chỉ thấy hơi kỳ lạ nên tôi đã hỏi. Ở trường La
Salle còn có một học sinh da đen - như tôi đã nhắc đến rồi đấy. Còn ở hai
trường về sau của các thầy tu dòng Tên, những ngôi trường mang tính phân
biệt và kỳ thị rất lớn, học sinh hoàn toàn là con cái của những nhà tư bản
lớn, chẳng có học sinh da đen hay người lai nào hết. Tất nhiên là những
người phụ trách trường cũng viện dẫn lý do nào đó để giải thích, nhưng
hoàn toàn không xác đáng.
Họ tự quyết định à?
Đó là những trường học cho người giàu, và đơn giản là họ không
chấp nhận học sinh người da màu. Ngay cả với những học sinh da màu mà
cha mẹ có khả năng tài chính để trả tiền học phí thì nhà trường cũng không
chấp nhận. Tất nhiên là họ không đến nỗi như bọn Đức Quốc xã, bắt học
sinh phải làm xét nghiệm máu rồi mới được nhận vào. Nhưng bất di bất
dịch, cứ nhìn qua mà biết không phải người da trắng thì nhất định là không
được vào học trong trường.
Ngay cả khi có đủ khả năng tài chính?
Đúng thế. Đơn giản là họ không nhận vào học. Mặc dù những thầy tu
dòng Tên phản đối rất dữ dội - họ vẫn thường xuyên kịch liệt phản đối sự
chuyên chế và độc đoán về chính trị.
Và gần đây tại châu Mỹ Latinh cũng có rất nhiều linh mục dòng
Tên tích cực lên tiếng chống cường quyền.
Thời gian gần đây, nhiều gương mặt trong số các nhân vật chống đối
tích cực nhất, ví dụ các linh mục ở Đại học Tổng họp El Salvador và nhiều
linh mục khác, đều là những người dòng Tên, họ là những người đã dành
trọn đời mình để đấu tranh vì công lý. Một điều hiển nhiên là họ có được
phẩm chất đó từ truyền thống dòng tu của mình. Thánh Ignatius là một
chiến binh
[66]
. Tôi còn nhớ nguyên giai điệu và lòi bài thánh ca đó:
“Fundador sois Ignacio y general de la compania real, que Jesus...”
[67]
.
Đó là một khúc tráng ca (chống lại quỷ vương bọn thuộc hạ của hắn), và
Thánh Ignatius là vị thống lĩnh của dòng tu này. Đó là lý do tại sao có thể
