kiện lịch sử nào đó; cách kể chuyện “đi ủng trên đất”, như cách nói tiếng
lóng mà giới truyền thông thường dùng.
[101]
Vụ tấn công vào trại lính Carlos Manuel Cespedes, do Raul
Martinez Araras dẫn đầu cùng với 25 người khác cũng thất bại; 10 người
trong số đó sau này bị bắt và bị giết.
[102]
Carlos Manuel de Cespedes (1819-1974) sinh ra ở Bayamo,
Cuba. Năm 1840, ông bắt đầu học luật ở Tây Ban Nha. Từ 1842 đến 1844
ông chu du châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ, Palestine, Ai Cập. Năm 1944, ông quay
lại Mayamo và hành nghề Luật sư. Ông tham gia vào vụ nổi dậy Pozas và
bị bắt tù. Ngày 10 tháng 10 năm 1868, trong khu trồng mía La Demajagua
của mình, trước lời kêu gọi “Nước Cuba tự do, trường tồn!”, ông cầm súng,
giải phóng nô lệ và ký tuyên bố một nước Cuba độc lập. Ngày 20 tháng 10,
ông chiếm Bayamo. Ngày 27 tháng 12, ông ký tuyên bố phản đối ché độ nô
lệ. Năm 1869, ông được tôn lên làm Tổng thống nước Cộng hoà. Năm
1873, ông bị phế truất sau cuộc họp của các đại diện ở Jijagual. Ông hy sinh
trong khi đang chiến đấu vào ngày 27 tháng 2 năm 1874.
[103]
Năm 1791, trên hòn đảo Hispaniola (ở phía tây, ngưòi Pháp lúc
đó gọi là St-Domingue), có khoảng 100.000 người Pháp sở hữu tới 7.800
khu trồng mía và hơn 500.000 nô lệ. Ngày 14 tháng 8, những nô lệ này với
tư tưởng của cuộc Cách mạng Pháp bắt đầu một cuộc nổi dậy dưới sự lãnh
đạo của Toussaint L”Ouverture, được mệnh danh là “Spartucus da đen”.
Cuộc chiến kéo dài 13 năm. Napoleon (lúc đó đã cưói Josephine, con gái
của gia đình Creole đén từ đảo Martinique của Pháp) cử một đạo quân gồm
43.000 lính đến trán áp vụ nổi dậy. Ngày 18 tháng 11 năm 1803, trong trận
Vertieres, những ngưòi nổi dậy thất bại trước quân Pháp. Cuộc chiến để lại
hậu quả thảm khốc: 150.000 nô lệ và 70.000 quân Pháp bị chết. Ngày 1
tháng 1 năm 1804, ở thành phố Gonaives, người Pháp tuyên bố tự do và
hòn đảo Hispaniola trở lại với tên cũ của người Anh-điêng là Haiti.
[104]
Từ 1779 đến 1781, Francisco Miranda (Caracas, Venezuela
1750 - Cadiz, Tây Ban Nha, 1816), nhà yêu nước người Tây Ban Nha tham
