Cam Địa xem những nhượng khoản của Chính-phủ Anh đối với dân Ấn.
Xem xong, Thánh hỏi Sir Stafford Cripps :
« Chỉ có vậy thôi ư ? Nếu quả thật đó là tất cả những điều khoản ông
định cho người Ấn thì tôi khuyên ông nên đáp ngay chuyến máy bay tối về
Anh, kẻo ông ở thêm cũng vô hiệu mà thôi ».
Rồi ông cáo biệt trở về khu dệt cửi của ông.
Ngày 9 tháng 4 đến lượt Đảng Quốc hội bác bỏ chương trình Cripps.
Rồi tiếp đến các Đảng khác, không một ai chịu chấp thuận chương trình này
hết.
Ngày 12 tháng 4. Sir Stafford Cripps trở về Anh.
Tại sao chương tình Cripps không được dân Ấn chấp nhận ? Vì chương
trình đó công nhận nguyên-tắc giao-phó cho một hội nghị lập hiến toàn đại
biểu người Ấn thảo một hiến pháp cho nước Ấn trong tương lai. Song lại
buộc phải dành 1 phần 3 thành phần hội nghị cho đại biểu các tiểu bang. Lẽ
dĩ nhiên, các đại biểu đó sẽ do các tiểu vương chọn lọc theo ý muốn của
người Anh. Một mặt khác, tỉnh nào cũng chấp thuận bản hiến pháp thảo ra,
cũng được quyền tự do gia nhập hay không Liên-Bang Ấn. Kết quả chương
trình đó có thể là sự phân chia nước Ấn ra làm nhiều nước Ấn khác nhau :
một nước Ấn của người Ấn, một nước Ấn của người Hồi, một nước Ấn của
người Sikh, lại một nước Ấn riêng của các tiểu vương tức là của người Anh,
v.v…
Bởi những lẽ đó, dân Ấn không thể chấp nhận được đề nghị của chính
phủ Anh mặc dầu Sir Stafford Cripps cố gắng để đi tới một sự thỏa thuận.
Sir Stafford Cripps là một chính sách thuộc đảng Lao-động Anh. Ông
tỏ ra một trí óc rộng rãi. Ông bèn tự ý sửa đổi vài khoản trong bản đề-án
trên, cốt để cho người Ấn chấp nhận hơn. Song mới điện về hỏi ý kiến
Churchill, thì ông đã được lệnh tức tốc trở về Anh, ngày 12 tháng 4, như ta
đã biết.
Giữa năm 1942, tình trạng nước Ấn gần như tuyệt vọng. Quân đội
Thiên-Hoàng đã tiến đến biên thùy phía đông Ấn-Độ. Người Ấn nghiến răng
