thợ thuyền người Ấn đình công. Đồng thời một nhóm « nữ đồng chí » Ấn
kiều ngụ ở Natal lại tiến sang Transvaal không có giấy phép, để cùng được
bắt giam với bọn phụ nữ Transvaal.
Bọn phụ-nữ khởi hành từ Natal, khi qua biên-giới thì bị bắt giam.
Nhưng rất nhiều người khác ghi tên để tiếp tục theo họ vào tù. Bọn phụ-nữ
đi Transvaal thì lọt vào Natal không bị cản trở gì. Họ liền thẳng đường tiến
đến Newcastle. Cuộc đình công của các thợ mỏ người Ấn xảy ra liền theo
đó ; và rốt cục họ cũng được toại nguyện nghĩa là cùng được bị bắt và xử tù
như các chị em khởi hành từ Natal. Cam-Địa tức tốc đi ngay Newcastle. Bấy
giờ công-ty mỏ than cắt hết điện nước ở các khu nhà Công-ty dành cho thợ
thuyền người Ấn. Cam-Địa khuyên họ trả lại nhà cho Công ty, chỉ đem theo
ít quần áo ; chăn chiếu đến ăn ở trên bãi đất bên cạnh nhà hai vợ chồng một
người Âu bạn thân Cam-Địa.
Bọn thợ mỏ đình công phải ngủ ngoài trời, nhưng các nhà buôn ở
Newcastle giúp cho đồ ăn thức đựng đầy đủ. Không bao lâu, đã có tới 5
ngàn thợ thuyền đình công tụ họp ở Newcastle.
Cam-Địa bắt đầu lo ngại. Làm cách nào tiếp-tế được cho một số người
đông như thế ? Ông bèn nghĩ đến cách nhờ nhà giam của người da trắng
nuôi hộ. Mọi người quyết-định rằng tới một ngày nào đó thì toàn thể sẽ được
vượt qua biên-giới xứ Natal vào xứ Transvaal, để được giam. Đàn bà, trẻ
con và những người ốm yếu thì sẽ đáp xe hỏa qua biên-giới để cũng được
giam cùng.
Ngày 13 tháng 10 thì cuộc hành trình bắt đầu. Mọi người đến được
Charleston mà không bị cản trở. Tới Charleston, các nhà buôn người Ấn ở
tỉnh đó đã thu xếp sẵn chỗ ăn nằm cho bọn đình công. Cam-Địa hy-vọng
rằng chính phủ xứ Natal sẽ bắt giam bọn ông ngay ở Charleston, nhưng ông
không được toại nguyện, vì các nhà chức trách im lìm như không. Bởi vậy,
ông đành phải ra lệnh cho mọi người vượt qua biên-giới sang xứ Transvaal.
Ông nói rằng nếu chính phủ Transvaal cũng không ra lệnh bắt giam bọn ông,
thì cuộc lữ hành không biết còn kéo dài tới bao giờ, và trong thời gian ấy lấy
đâu mà tiếp-tế lương-thực cho hàng mấy nghìn người một lúc.
