giải-phóng có mục đích nào cao hơn là chỉ chăm lo thay thế người Ấn vào
người Anh ở những chức vị hữu quyền ?
Ảnh-hưởng những lối giảng dạy của Cam-Địa thực là to tát. Mọi người
dần dần mở mắt. Họ không còn tiếc nhớ những thời oanh liệt xưa kia của tổ-
quốc. Họ tranh đấu trong thực tại. Nhờ Cam-Địa, họ tin-tưởng ở sức mạnh
của dân tộc. Cam-Địa nói cho họ biết rằng không phải bây giờ là lần đầu tổ
quốc bị chà đạp dưới gót ngoại bang. Tự nghìn xưa, dân tộc Ấn đã bị chinh
phục nhiều lần, xong lần nào kẻ xâm lăng cũng bị thu hút và đồng hoá bởi
sức sống mãnh liệt, và những đức tính vững bền của người Ấn.
Cam-Địa cũng không tán thành một cuộc cách mạng bằng võ lực. Song
ông còn đi xa hơn nữa ông không chịu hợp-tác với người Anh. Ông không
muốn cho Tổ-quốc phải hỏi gì ở người Tây-phương. Ông không cần hưởng
những xây dựng người Anh đã thực hiện được cho nước ông. Ông chủ
trương tái tạo đời sống tinh thần của dân-tộc trước đã. Khi ấy, trước cái giá
trị không thể chối cãi của những người đứng lên đòi lại những quyền lợi tối
cao của mình, người ngoại quốc không vì lẽ gì mà từ chối không trả.
