độ quân chủ quý tộc và phong kiến. Một vài người Gia-cô-banh bất mãn thì
trùm chăn, bọn bảo hoàng thì đau khổ. Nhưng bọn họ, ai nấy đều bị làn
sóng vui mừng lớn đang tràn dâng ở Pa-ri và ở các tỉnh gạt ra một b ên.
Trong không khí ấy còn lẫn lộn cả sự say sưa kiêu ngạo của tinh thần "ái
quốc quân sự" cuồng nhiệt bốc lên như một cơn sốt, kể cả những người đến
tận bây giờ vẫn còn tỉnh táo nhất. Khi vị Tổng tài thứ nhất về Pa-ri thì
những mối hân hoan cuồng nhiệt ấy trào lên đến cực điểm. Trong quần
chúng đi đón, một biểu hiện, dù là rất nhỏ, tỏ ra lạnh nhạt đối với Bô-na-
pác đều bị coi là bằng chứng thân bảo hoàng. Người ta la ó: "Đây là nhà
của bọn quý tộc! Sao cái nhà này không trưng đèn lên!" và tức thì người ta
đập phá cửa kính của căn nhà khả nghi đó. Suốt ngày, một khối người đông
nghịt vây quanh cung Tuy-lơ-ri, hoan hô mời Bô-na-pác ra mắt. Nhưng Bô-
na-pác không ló mặt ra ban công.
Sau trận Ma-ren-gô, trước hết Bô-na-pác phải ký hoà ước với quân áo.
Sau đó, ông ta muốn thương lượng với nước Anh, với châu Âu liên minh
nói chung, và cuối cùng là tiếp tục hoàn thành việc xây dựng pháp chế đã
bắt đầu từ sau cuộc đảo chính Tháng Sương mù, nhưng bị gián đoạn vì đi
đánh nước ý.
Nhưng một nỗi lo âu khác làm Bô-na-pác phải quan tâm tới và buộc ông ta
phải chuyển hướng những nhiệm vụ cơ bản của mình trong suốt cả thời kỳ
của chế độ Tổng tài: cuộc đấu tranh chống những người Gia-cô-banh và
bảo hoàng. Phu-sê cho rằng trước mắt là bọn bảo hoàng đang gây mối uy
hiếp nghiêm trọng nhất, nhưng Bô-na-pác đã không còn tin Phu-sê nữa, cho
rằng vì sợ sự phục hưng của bọn bảo hoàng mà Phu-sê đã không thấy cái
tai họa có bạn cũ của y sẽ gây ra và không muốn truy tố họ, cho là họ ít có
cơ hội trở lại nắm chính quyền. Nhưng sau trận Ma-ren-gô, riêng vị Tổng
tài thứ nhất đã thấy rằng những người Gia-cô-banh là kẻ thù đáng sợ nhất.
Ngay từ những ngày đầu chuyên chính, Na-pô-lê-ông đã phải tính đến
những kẻ thù "phái tả" và "phái hữu" của ông, đó là những người Gia-cô-
banh và bọn bảo hoàng, đối với hai loại kẻ thù này, Na-pô-lê-ông đối phó
và cư xử không giống nhau.
