hàng dệt và sợi bông bất cứ từ đâu đưa tới, một lần nữa hoàng đế đã xác
định lại quan điểm bảo hộ mậu dịch chặt chẽ của mình để bảo vệ nền kỹ
nghệ của nước Pháp. Bằng đạo luật Béc-lin ngày 21 tháng 11 năm 1806,
không phải Na-pô-lê-ông chỉ tiếp tục và củng cố độc quyền nội thương của
đế quốc, mà còn đánh ác liệt vào toàn bộ nền kinh tế Anh; chủ ý của Na-
pô-lê-ông là đưa nó đến chỗ chết ngạt, đến chỗ nhà nước phá sản, đến chỗ
đói kém và đầu hàng. Lần này, điều chủ yếu là không phải chỉ tống cổ Anh
ra khỏi đế quốc Pháp mà còn muốn tống cổ Anh ra khỏi lục địa châu Âu,
giết chết Anh về mặt kinh tế, tước đoạt các thị trường châu Âu trong tay
Anh. Điều 1 của đạo luật viết: "Nước Anh bị coi là ở trong tình trạng bị
phong tỏa" và điều 2 nói: "Tất cả việc buôn bán và giao thiệp với nước Anh
đều bị cấm". Tất cả việc giao thiệp bằng bưu điện hoặc bằng cách khác đều
bị cấm, lệnh ban ra là phải bắt ngay tất cả những người Anh trú ở khắp mọi
nơi, phải tịch thu hàng hóa và tài sản của họ nói chung.
Khi phân tích việc phong tỏa lục địa, dù cho có thiếu rất nhiều những
điều giải thích cụ thể, chi tiết chăng nữa - Na-pô-lê-ông không bao giờ hà
tiện việc giải thích này - thì người ta chỉ cần đọc văn bản đạo luật Béc-lin
cũng đủ để nắm được thực chất ý nghĩa lịch sử của nó: việc phong tỏa kinh
tế nước Anh chỉ có thể thu được một vài kết quả cụ thể với điều kiện: nếu
toàn thể châu Âu không hoàn toàn thuộc quyền Na-pô-lê-ông thì ít ra cũng
phải đặt dưới sự kiểm soát ngặt nghèo của Na-pô-lê-ông. Trái lại, chỉ cần
một cường quốc không chịu khuất phục và tiếp tục buôn bán với nước Anh
thì cũng đủ làm mất hết lực của đạo luật, bởi vì từ cái nước bất trị đó, hàng
hóa Anh (với nhãn hiệu khác) sẽ lan tràn dễ dàng và nhanh chóng trên toàn
cõi châu Âu.
Kết luận đã rõ ràng: nếu muốn thắng được nước Anh thì phải được tất
cả các cường quốc châu Âu thực hiện chặt chẽ việc phong tỏa lục địa, phải
đặt toàn thể châu Âu dưới quyền Na-pô-lê-ông và điều trước tiên là phải
chiếm tất cả các bờ biển ở châu Âu để cho lính đoan và cảnh binh Pháp
hành động được dễ dàng và tiêu diệt được nạn buôn lậu. Không cần phải
hiểu thấu thâm ý chính trị của Na-pô-lê-ông cũng thấy được những hậu quả
tai hại của việc phong tỏa không những đối với nước Anh mà còn với đông
