trung ở Tây Ban Nha được gần 100.000 quân. Tin chắc vào lực lượng của
mình, Na-pô-lê-ông quyết định hành động vừa khôn khéo khoét sâu thêm
mâu thuẫn trong nội bộ hoàng gia Tây Ban Nha; thống chế Muy-ra, chỉ huy
một đạo quân 80.000 người tiến thẳng về phía Ma-đrít. Sác-lơ đệ tứ, hoàng
hậu và Gô-đoay lúc đầu quyết định trốn khỏi kinh thành, nhưng nhân dân bị
xúi giúc nổi dậy đã bắt giữ họ lại ở A-răng-duy-e. Bọn bạo động đã bắt Go-
đoay, hành hạ cực kỳ tàn nhẫn rồi tống giam, còn nhà vua thì buộc phải
thoái vị và nhường ngôi cho Phéc-đi-na. Biến cố này xảy ra ngày 17 tháng
3 năm 1808, và sáu ngày sau, ngày 23 tháng 3, Muy-ra vào thủ đô Tây Ban
Nha. Nhưng Na-pô-lê-ông không công nhận Phéc-đi-nan, đòi cả vua mới
và vua cũ cùng tất cả hoàng gia đến gặp Na-pô-lê-ông trên đất Pháp, ở Bay-
on. Na-pô-lê-ông tự nhận cái cương vị gọi là trọng tài tối cao để xét xử và
chung thẩm xem lẽ phải thuộc về phía nào. Ngày 30 tháng 4 năm 1808,
Sác-lơ đệ tứ, hoàng hậu, vua mới Phéc-đi-nan đệ thất và Gô-đoay cùng
nhau tới Bay-on, nhưng Na-pô-lê-ông đòi tất cả các vương tôn, công hầu
của hoàng gia cũng phải đến trình diện trước Na-pô-lê-ông ở ngay trong
thành phố ấy. Ma-đrít bất bình.ý đồ của Na-pô-lê-ông đã rõ ràng: sau khi
xảo quyệt lôi tất cả hoàng gia Tây Ban Nha tới Bay-on, Na-pô-lê-ông sẽ
sẵn sàng tuyên bố truất quyền của họ và giam giữ họ lại, rồi sẽ viện cớ này
hoặc cớ khác để sáp nhập Bây Ban Nha vào Pháp. Ngày 2 tháng 5, khởi
nghĩa bùng nổ ra ở Ma-đrít chống lại quân Pháp đang chiếm đóng thành
phố. Muy-ra dìm cuộc khởi nghĩa trong biển máu, nhưng đó chỉ là những
tia lửa đầu tiên của đám cháy khủng khiếp của cuộc chiến tranh dân tộc ở
Tây Ban Nha.
Sau khi nhận được tin sự biến ấy, Na-pô-lê-ông tới Bay-on đúng lúc
hoàng gia Tây Ban Nha cũng vừa đến, và trước mặt Na-pô-lê-ông, một màn
trò lộn xộn đã xảy ra, Sác-lơ đệ tứ giơ gậy đánh Phéc-đi-nan, bất thần Na-
pô-lê-ông nói thẳng ý định của ông ta: cả Phéc-đi-nan và Sác-lơ đệ tứ đều
phải từ bỏ ngai vàng ở Tây Ban Nha và phải công bố thừa nhận Na-pô-lê-
ông được toàn quyền xử lý đất nước Tây Ban Nha. Thế là đã xong: Sác-lơ
đệ tứ, Phéc-đi-nan, hoàng hậu, cả ba đều rơi vào tay sen đầm và quân đội
Pháp. Sau đó Na-pô-lê-ông còn tuyên bố với họ rằng vì lo lắng đến hạnh
