Xê-da đã mất trí rồi", báo chí Anh viết như vậy sau khi đã phải chịu đựng
những cảnh tượng đó, hoặc ít ra thì là sau khi đã nghe tin đồn tới. Na-pô-lê-
ông đã xác định rằng chỉ có hủy hoại cụ thể tất cả những hàng hóa nhập
cảng quý giá đó mới có thể gây thiệt hại thiết thân đến bọn buôn lậu và gieo
rắc nguy hiểm không những cho những kẻ lợi dụng đêm hôm tối trời để đổ
bộ hàng lậu lên một nơi hẻo lánh ở quãng bờ biển dốc dựng cheo leo, hưu
quạnh, mà còn nguy hiểm cả cho những phú thương ở Lai-xích, Hăm-bua,
Xtơ-ra-xbua, Pa-ri, Ăng-ve, Am-xtéc-đam, Giên, Mu-ních, Vác-sa-va, Mi-
lan, Tơ-ri-ét, Vơ-ni-dơ, v.v. là bọn ngồi tĩnh tọa trong của hàng mua lại số
hàng lậu đá qua tay hàng hai, ba chặng.
Một vài tầng lớp của giai cấp tư sản, ở trong đế quốc Pháp cũng như
trong các nước chư hầu, đã thu được những món lợi kếch xù và ngay cả
trong những điều kiện như vậy, họ tiếp tục tán dương cuộc phong tỏa lục
địa nói chung và tán thành tất cả những biện pháp của hoàng đế chống lại
việc nhập cảng lậu các hàng hóa Anh. Đặc biệt, những nhà luyện kim rất
lấy làm mãn nguyện, còn như những nhà sản xuất vải, sợi thì họ vừa tán
dương vừa kêu ca phàn nàn. Dẫu sao người ta cũng không thể dệt được vải
nếu không có bông, cũng không thể nhuộm được vải nếu không có chàm.
Đối với giai cấp tư sản thương mại và thợ thủ công chuyên sản xuất
hàng xa xỉ thì sự phản ứng càng kịch liệt hơn: họ đau đớn nhớ lại rằng
trong mấy tháng đầu của những năm 1802-1803, ngay sau khi vừa ký xong
hòa ước A-miêng, có hàng nghìn những tay triệu phú người Anh nườm
nượp đổ sang Pa-ri vơ vét sạch - có thể nói như vậy được - đồ trang sức bày
ở thủ đô, tất cả nhung, vải, lụa trong các kho hàng của thành phố Ly-ông.
Họ than phiền rằng các cuộc chiến tranh liên miên đã làm cho các khách
hàng cũ của họ ở châu Âu bị phá sản. Đông đảo quần chúng tiêu thụ lại
càng phẫn nộ hơn vì họ phải mua với giá cắt cổ Cà-phê và đường cũng như
các sản phẩm khác không bị hàng của Anh cạnh tranh, nhưng do đó bị đắt
lên.
Cuộc khủng hoảng thương nghiệp và công nghiệp năm 1811 đã nổ ra
trong những điều kiện như vậy.
