thì sẽ kết thúc được chiến tranh, sẽ quyết định luôn cả sự sụp đổ của Na.
Quân Liên minh đi được đến bước quyết định ấy là nhờ có Pốt-dô đi Boóc-
gô, người đảo Coóc; Boóc-gô là kẻ vốn có mối thù với Napoleon từ lâu, và
chính vì thế nên đã được A-lếch-xan tin cậy.
Sau trận ác-xit-xuya Ô-bơ, khi quân Liên minh được tin là Napoleon
định cắt đường liên lạc của họ, thì Boóc-gô tuyên bố: "Mục tiêu của chiến
tranh là ở Pải. Chừng nào các ngài còn nghĩ đến giao chiến thì các ngài còn
bị đánh bại, vì bao giờ Napoleon cũng nghênh chiến hơn các ngài, và vi
binh lính của Na, mặc dầu bất mãn nhưng do danh dự thôi thúc, họ sẽ hy
sinh đến người cuối cùng ở bên cạnh Na. Dẫu quyền lực quân sự của
Napoleon có bị phá tan, Napoleon vẫn vĩ đại, rất vĩ đại nữa kia, và dẫu
thiên tài của Napoleon có bị đánh đổ, song vẫn vĩ đại hơn các ngài. Nhưng
quyền lực chính trị của Napoleon thì đã bị thủ tiêu. Thời thế đã thay đổi.
Nền chuyên chế quân sự được thừa nhận là một công lao sau ngày Cách
mạng, nhưng kết quả của nó đã bị lên án từ lâu và hoàn toàn bị mất tín
nhiệm... Phải tìm cách chấm dứt chiến tranh bằng chính trị, chứ không phải
bằng quân sự, và muốn thế thì ngay khi địch có một chỗ hở nào đó có thể
thọc qua được, và các ngài hãy lợi dụng ngay chỗ đó, cấp tốc kéo về Pa-ri,
dùng ngón tay khẽ đụng vào Pa-ri, chỉ cần dùng ngón tay thôi, là kẻ khổng
lồ ấy sẽ bị đổ nhào. Các ngài sẽ bẻ gãy được thanh kiếm mà các ngài không
thể nào tước nổi được của hắn ta". Pốt-đô đi Bốc-gô tin chắc rằng nhân dân
đã quên bẵng dòng họ Buốc-bông, như hắn đã nói với khối Liên minh, vả
lại chính khối Liên minh cũng đã nhận định như vậy. Phe Liên minh đồng ý
với Boóc-gô về điểm cho rằng sau khi Napoleon đã bị lật đổ thì dòng họ
Buốc-bông sẽ trở thành "có khả năng". thấy có khả năng thanh toán được
Napoleon mà không phải trở lại cái vấn đề cộng hoà vô cùng khó chịu, A-
lếch-xan cho là không cần thiết phải nói tới nền cộng hoà nữa. Quân Liên
minh quyết định hành động mạo hiểm. Lúc này Napoleon đang đi xa, cũng
đúng là để đánh vụ hồi vào sau lưng quân Liên minh nhằm kìm chân họ lại
không cho tiến lại gần Pa-ri. L-uôi dụng sự đi xa ấy của Napoleon và tin
tưởng vào bọn phản bội sẽ nộp kinh thành trước khi đích thân ông hoàng đế
về được đến nơi, nên quân Liên minh đã quyết định tiến thẳng đến Pa-ri.
