Đường về Pa-ri do hai thống chế Mác-mông và Moóc-chi-ê cùng với hai
tướng Pắc-hốt và A-mây án ngữ: cả thảy có hai vạn rưởi quân. Napoleon đã
cùng với quân chủ lực tiến xa về phía đông. Ngày 25 tháng 3, thắng trận ớ
Phe Săm-pơ-noa, quân Liên minh đã đẩy lùi được hai thống chế trên đường
về Pa-ri và 10 vạn quân Liên minh đã xuất hiện ở ngoại vi thủ đô. Ngày 29
tháng 3, hoàng hậu Ma-ri Lu-i-dơ rời Pa-ri đi Bloa cùng với chú vua nhỏ
thành Rôm. Để phòng giữ Pa-ri, quân Pháp bố trí khoảng 4 vạn quân.
Khủng khiếp đè nặng kinh thành, tinh thần quân đội bạc nhượng. A-lếch-
xan muốn tránh được một cuộc đổ máu dưới chân thành Pa-ri giả bộ đóng
vai một kẻ chiến thắng đại lượng. "Thiếu lực lượng phòng giữ và thiếu
người thủ lĩnh vĩ đại, Pa-ri không thể kháng cự được; tôi tin tưởng sâu sắc
như vậy", đó là lời của Sa hoàng nói với Oóc-lốp trong lúc trao cho óc-lốp
tờ thiếp trắng để đình chỉ trận đánh mỗi khi thấy hé ra hy vọng thủ đô Pháp
sẽ đầu hàng không chiến đấu. Trận đánh ác liệt diễn ra nhiều giờ liền; quân
Liên minh đã hao tổn 9 nghìn người, trong đó có chừng 6 nghìn quân Nga,
nhưng rã rời vì lo sợ bị thất bại và bị Tan-lây-răng thúc đẩy nên ngày 30
tháng 3, vào hồi 5 giờ chiều, thống chế Mac-mông đã đầu hàng.
Napoleon nhận được tin quân Liên minh đánh bất ngờ vào Pa-ri giữa
lúc ông ta đang giao chiến ở khoảng giữa Xanh Đi-đi-ê và Ba-xuya Ông-
bơ. "Thật là một trận thất bại hoàn toàn. Và chưa bao giờ tôi ngờ được rằng
tướng tá của quân Liên minh lại có thể làm được việc đó!". Napoleon nói
như vậy vào ngày 27 tháng 3, khi người ta báo cho ông tin ấy. Những lời
khen ngợi ấy, trước hết, là lời của một nhà chiến lược trong người Na.
Napoleon cùng với bộ đội cấp tốc quay về Pa-ri. Về đến Phông-ten-nơ-blô
đêm 30 tháng 3, Napoleon được tin trận đánh vừa kết thúc và Pa-ri đã đầu
hàng. Cũng như bất cứ bao giờ, Napoleon vẫn đầy cương nghị và kiên
quyết. Sau khi năm được tình hình của sự biến, Napoleon im lặng mười
năm phút, rồi trình bày cho Cô-lanh-cua và các tướng tá bên cạnh ông biết
kế hoạch mới, Cô-lanh-cua về Pa-ri để nhân danh Napoleon giảng hoà với
A-lếch-xan và quân Liên minh, với những điều kiện như hội nghị Sa-ti-ông
đã đề ra. Cô-lanh-cua phải làm sao tìm đủ mọi cớ để đi đi lại lại giữa Pa-ri
và Phông-ten-nơ-blô nhằm kéo dài thời gian ra ba ngày, thời gian cân thiết
