CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP NAPOLEON BONAPARTE - Trang 418

một trung đoàn ở Grơ-nốp từ ngày 7 tháng 3, không những không đợi Na-
pô-lê-ông đến mà còn tập họp đơn vị ngay giữa thành phố và vừa đi duyệt
các tiểu đoàn vừa hô lớn: "Hoang đế muôn năm!", rồi dẫn đầu đơn vị đi gặp
Na-pô-lê-ông. Cho đến lúc đó, viên đại tá cũng vẫn chưa biết tình hình xảy
ra ở La Muya. Na-pô-lê-ông tiến vào Grơ-nốp cùng với các trung đoàn đã
quy phục và một đoàn nông dân vũ trang bằng đinh ba và súng côr. Những
người thợ chữa xe ngựa đã phá tung một trong những cửa thành để mở
đường cho Na-pô-lê-ông. Các nhà chức trách đều ra trình diện Na-pô-lê-
ông, trừ một số viên chức đã bỏ chạy. Khi tiếp họ, Na-pô-lê-ông nhắc lại
rằng ông ta đã quyết định dứt khoát là mang lại tự do và hoà bình cho nhân
dân Pháp, ông ta thú nhận rằng đúng là trước kia ông ta đã quá "ham
chuộng uy danh và chinh phục" nhưng từ nay trở đi ông ta sẽ theo một
đường lối chính trị khác. Na-pô-lê-ông nhấn mạnh rằng ông ta đã từ bỏ cái
ý định trước đây là muốn nước Pháp thống trị tất cả các dân tộc. Đặc biệt
hơn nữa Na-pô-lê-ông đã nhắc đi nhắc lại và nhấn mạnh rằng ông ta trở về
để cứu nông dân đang bị sự khôi phục chế độ phong kiến của dòng họ
Buốc-bông đe doạ và để giữ gìn ruộng đất của họ thoát khỏi những âm mưu
của bọn lưu vong. Na-pô-lê-ôngkiên quyết tuyên bố rằng ông ta sẽ xét lại
các hình thức tổ chức nhà nước do chính ông ta lập ra, và sẽ chuyển nền đế
chế thành chính thể quân chủ lập hiến, một nền quân chủ thật sự với chế độ
đại nghị, cũng chính vì vậy mà Na-pô-lê-ông thẳng thắn nhận rằng cơ quan
lập pháp dưới triều đại khi xưa đã có tất cả những gì người ta muốn, nhưng
còn thiếu một tổ chức thật sự đại diện cho dân. Na-pô-lê-ông hứa sẽ hoàn
toàn tha thứ cho tất cả những người nào chạy sang hàng ngũ của mình; và
chứng thực rằng trước kia, khi thoái vị, chính ông ta dã khuyên nhủ cận
thần của ông ta phục vụ dòng họ Buốc-bông và đã xoá bỏ cho họ lời thề
trung thành với hoàng đế. "Nhưng bọn Buốc-bông đã tỏ ra không thích ứng
với nước Pháp mới". Sau khi duyệt tất cả các đơn vị kéo về tập trung ở
Grơ-nốp theo lệnh ông ta, Na-pô-lê-ông từ thành phố này tiến thẳng về Ly-
ông, dẫn đầu sáu trung đoàn bộ binh và một lực lượng pháo binh đáng kể.
Các đoàn đại biểu nông dân từ khắp nơi cuồn cuộn đổ về. Một đội quân
7000 người cùng với 30 khẩu pháo đi trước. Na-pô-lê-ôngcùng với chủ lực