một ổ bánh mì. Làm sao ổ bánh mì ấy đến được tiệm bánh? Cái gì
làm cho xe chở bánh mì chạy được? Nông dân dùng thiết bị gì để gặt
ngũ cốc? Thiết bị và xe cộ không tự cung cấp nhiên liệu cho chúng
được. Chúng cần dầu. Và khi giá của nhà sản xuất tăng, chúng đẩy
chi phí này cho bạn dưới hình thức giá cao hơn. Tôi may mắn được
học ở trường kinh doanh tốt nhất thế giới, Trường Kinh doanh
Wharton. Song, bạn chẳng cần phải có một tấm bằng kinh doanh
ở
một trường danh giá thì mới nhận ra chuyện gì đang xảy ra ở đây.
Đó chỉ là phép toán cơ bản.
Bạn có biết hiện nay cứ bảy người Mỹ thì có một người phải xài
phiếu thực phẩm không? Hãy nghĩ về chuyện này đi. Ở Hiệp chúng
quốc Hoa Kỳ, quốc gia thịnh vượng nhất trong lịch sử văn minh
nhân loại, người dân đang phải chịu đói chịu khát. Tháng 3 năm 2011,
chúng ta đã phải chứng kiến giá thực phẩm tăng vọt chưa từng thấy
trong gần bốn thập niên. Kết hợp việc này với chi phí năng lượng
tăng vùn vụt, tỷ lệ thất nghiệp ở mức hai con số, sự tiêu xài hoang
phí của chính phủ, sự sáp nhập hệ thống chăm sóc sức khỏe của
chính quyền liên bang, thì kết quả trở nên rõ ràng đến đau đớn –
chúng ta đang cắm đầu vào thảm họa kinh tế. Nếu chúng ta cứ đi
con đường này thì nước Mỹ mà chúng ta để lại cho các con, các cháu
mình sẽ không còn là nước Mỹ mà chúng ta từng được ban phước
sống trong đó. Giấc mơ Mỹ sẽ bị cầm cố. Thành phố tỏa sáng
trên đồi sẽ ngày càng giống như khu đổ nát nội ô. Sẽ không còn
bình minh ở Mỹ, như lời của Tổng thống Reagan nữa. Đồng đô-la
sẽ rớt giá giống như đồng tiền quốc tế của thế giới. Nền kinh
tế của ta sẽ lại sụp đổ lần nữa (đây là điều tôi tin có nguy cơ và rủi
ro thật sự: Một cuộc suy thoái kép có thể biến thành một cuộc đại
suy thoái). Và Trung Quốc sẽ thế chân Mỹ ở vị trí cường quốc kinh
tế số 1 thế giới.
