custodes?) Ai sẽ phán xét người phán xét? Ồ, sự sống sót sẽ làm điều đó.
Bởi lẽ, thời gian vận hành thông qua da thịt trong cuộc chơi. Những thứ
sống sót phát đi tín hiệu rằng ở chúng có sự bền vững – dựa trên việc chúng
đã tiếp xúc với các tác nhân gây hại. Vì nếu không có da thịt trong cuộc
chơi, khi tiếp xúc với thực tế, cơ chế của sự mong manh sẽ bị phá vỡ: một số
thứ có thể vẫn sống sót trong một thời gian, ở một quy mô nào đó mà không
có lý do nào cả, nhưng rồi cuối cùng chúng sẽ sụp đổ và gây ra rất nhiều tổn
thất phụ trội.
Thêm một số chi tiết (với những độc giả muốn biết chi tiết hơn nữa, hiệu
ứng Lindy đã được bàn đến nhiều trong cuốn Thăng hoa trong nghịch cảnh).
Mọi thứ ứng biến với thời gian theo hai cách. Cách thứ nhất là lão hóa và hư
hại: mọi thứ chết đi bởi vì chúng có đồng hồ sinh học, mà chúng ta gọi là sự
lão hóa. Cách thứ hai là rủi ro, tức tỉ lệ tai nạn. Trong cuộc sống vật lý,
chúng ta sẽ gặp sự kết hợp của cả hai điều này: khi trở nên già cả và mong
manh, bạn sẽ không ứng biến tốt trước các tai nạn. Tai nạn ở đây không nhất
thiết phải là ngoại lai, như ngã thang hay bị một con gấu tấn công; chúng có
thể diễn ra ở bên trong, từ việc các cơ quan nội tạng hay quá trình tuần hoàn
trong cơ thể bạn ngẫu nhiên bị trục trặc. Ngược lại, những loài động vật
không thực sự lão hóa như rùa hay cá sấu dường như có phần tuổi thọ còn
lại duy trì không đổi trong một thời gian dài. Nếu một con cá sấu 20 tuổi còn
sống được thêm khoảng 40 năm nữa (vì những hiểm nguy ở môi trường
sống), thì một con cá sấu 40 tuổi cũng sẽ sống thêm 40 năm nữa.
Chúng ta hãy sử dụng lối nói ngắn gọn là “bằng chứng Lindy,” “là Lindy,”
hay “tương thích với Lindy” (bạn có thể thay thế chúng với nhau) để nói về
những thứ thuộc về một phân nhóm đã chứng tỏ chúng có thuộc tính sau:
Những thứ là “Lindy” là những thứ lão hóa ngược, tức là tuổi thọ của chúng
kéo dài theo thời gian, với điều kiện chúng vẫn còn sống sót.
