về vấn đề này ở Chương 18 và (gần như toàn bộ) Chương 19; tôi cũng sẽ nói
về lý do tại sao những lời cảnh báo của bà bạn hay những lệnh cấm xa xưa
không phải là “phi lý trí”; hầu hết những gì bị gọi là “phi lý trí” đều xuất
phát từ sự hiểu sai về xác suất.)
Điều quan trọng ở đây là không chỉ những cuốn sách của người xưa vẫn còn
tồn tại đến ngày nay và được Lindy gạn lọc, mà những nhóm người đã đọc
chúng cũng còn sống sót đến tận bây giờ nữa.
Tuy người xưa không biết đến những tri thức của chúng ta hiện nay về vật lý
học, nhưng ở họ cũng có bản chất con người. Như vậy, tất cả những gì đúng
trong khoa học xã hội và tâm lý học đều phải có sức chống chịu với thách
thức của Lindy, tức là chúng phải có tiền sử tồn tại trong các tác phẩm cổ
điển; nếu không, chúng sẽ không thể tái lặp hoặc được phổ quát hóa ngoài
phạm vi thí nghiệm. Các công trình cổ điển ở đây có nghĩa là các tác phẩm
về đạo đức bằng tiếng Latin (và giai đoạn sau của thời kỳ Hy Lạp hóa) với
các tác giả như: Cicero, Seneca, Marcus Aurelius, Epictetus, Lucian, hay các
nhà thơ như: Juvenal, Horace, hay nhóm các “nhà luân lý học” người Pháp ở
giai đoạn sau này (La Rochefoucauld, Vanvenargues, La Bruyère,
Chamfort). Bản thân nhà thần học Bossuet lập thành một đẳng cấp riêng.
Chúng ta có thể coi Montaigne và Erasmus là cánh cửa dẫn vào thế giới cổ
đại: Montaigne là một nhân vật được công chúng yêu mến vào thời của ông;
còn Erasmus là một nhà biên soạn và sưu tập tài liệu cẩn thận.
CUỘC TÌM HIỂU NGẮN VỀ SỰ THÔNG THÁI CỦA ÔNG BÀ BẠN
Chúng ta hãy kết thúc cuốn này với việc lấy mẫu thử là một số ý tưởng tồn
tại trong cả kho tri thức cổ xưa và phần nào đã được tái xác minh bằng các
kiến thức tâm lý học hiện đại. Chúng được lựa chọn theo cách tự nhiên, có
nghĩa rằng chúng không phải là kết quả của các nghiên cứu mà là những gì
xuất hiện tức thời trong tâm trí tôi (bạn đọc hãy nhớ tên cuốn sách này là Da
thịt trong cuộc chơi), và sau đó được xác minh trong các tài liệu.
