Thứ nhất, tồn tại những vấn đề như “quá khớp”, tường thuật thái quá, trích
xuất quá nhiều dữ liệu quá khứ theo phương pháp via positiva
nhưng lại
thiếu phần khai thác via negativa. Ngay cả trong các ngành khoa học thực
nghiệm, dữ liệu tích cực (“điều này hiệu quả”) thường cũng được giới truyền
thông quan tâm hơn so với dữ liệu tiêu cực (“điều này không hiệu quả”); vì
vậy, không có gì ngạc nhiên khi các sử gia và học giả nghiên cứu quan hệ
quốc tế lại rơi vào đúng cái bẫy này.
Thứ hai, các vị học giả này, trên cương vị các nhà khoa học phi tên lửa,
không nắm được thuộc tính toán học trọng tâm, lẫn lộn giữa cường độ và tần
suất. Người ta nói rằng trong năm thế kỷ trước khi thống nhất, nước Ý đã bị
“rất nhiều cuộc chiến tranh” tàn phá. Do vậy, nhiều học giả một mực cho
rằng sự thống nhất đã “đem đến hòa bình.” Thế nhưng trong Thế chiến I,
trong “giai đoạn ổn định,” hơn 600.000 người Ý đã thiệt mạng, cao hơn gần
10 lần tổng số thương vong trong cả 500 năm trước đó cộng lại. Nhiều cuộc
“xung đột” giữa các vùng hay tiểu vùng diễn ra giữa lính chuyên nghiệp,
thường là lính đánh thuê, và phần lớn người dân còn không hề biết đến
những cuộc chiến đó. Nhưng theo kinh nghiệm, sau khi tôi trình bày các
thực tế này, gần như luôn có ý kiến phản hồi rằng, “Dẫu sau, ngày đó chiến
tranh và bất ổn vẫn nhiều hơn.” Đây là lập luận theo lối giao dịch Bob
Rubin, rằng những giao dịch mất tiền không thường xuyên mang tính ổn
định hơn, dù rằng cuối cùng chính chúng sẽ làm hại bạn
Thứ ba, là vấn đề mô tả, hay sự khớp nhau giữa những gì được tường thuật
lại và thực nghiệm. Các nhà sử học và học giả về các vấn đề quốc tế mà
chúng ta tiếp cận thường hứng thú với những câu chuyện về sự xung đột hơn
là với sự hợp tác tự nhiên trên thực tế giữa tập hợp rộng hơn gồm các bên
tham gia không thuộc cơ cấu tổ chức, các thương gia, thợ cắt tóc, bác sĩ,
người đổi tiền, thợ sửa ống nước, mại dâm, và nhiều người khác nữa. Hòa
bình và thương mại có thể có chút thú vị, nhưng đó không phải là những chủ
đề thu hút được sự quan tâm của người khác – và trong khi trường phái
Annales
của Pháp mang đến một số nhận thức rằng lịch sử là toàn bộ
