Nhưng vẫn có một vấn đề liên quan trong quá trình giao dịch: người bán nên
tiết lộ bao nhiêu thông tin cho người mua?
“Việc bán thứ gì đó cho người khác trong khi biết rằng giá của thứ đó rồi sẽ
giảm có hợp đạo đức không?” – đây là một câu hỏi rất cổ xưa, nhưng câu trả
lời cho nó lại không được rành mạch như thế. Cuộc tranh luận về vấn đề này
bắt nguồn từ sự bất đồng ý kiến giữa hai triết gia theo chủ nghĩa khắc kỷ,
Diogenes của xứ Babylon và học trò của ông là Antipater xứ Tarsus – những
triết gia này đều có quan điểm đạo đức cao đối với vấn đề thông tin bất đối
xứng, và có vẻ nguyên tắc đạo đức của họ cũng khớp với nguyên tắc đạo
đức mà tôi ủng hộ. Không có văn tự chính thức nào của hai tác giả còn tồn
tại đến ngày nay, nhưng chúng ta có thể biết được kha khá thông tin từ
những nguồn thứ hai, hay thứ ba, như trong trường hợp của Cicero. Câu hỏi
trên được Cicero kể lại trong tác phẩm De Officis (Về các bổn phận) của
ông như sau. Giả sử một người chở một thuyền ngô lớn từ Alexandria đến
Rhodes vào đúng thời điểm giá ngô ở Rhodes đang lên rất cao vì khan hiếm
và nạn đói. Giả sử tiếp rằng ông ta biết được nhiều thuyền chở ngô khác
cũng đã khởi hành từ Alexandria và đang trên đường tới Rhodes. Ông ta có
phải thông báo điều đó với các cư dân ở Rhodes không? Trong những tình
huống như thế này, hành động như thế nào là danh giá, như thế thế nào là ô
danh?
Giới giao dịch chúng tôi đã có câu trả lời rõ ràng. Xin nhắc lại một lần nữa,
đó là sự “nhồi nhét” – tức là bán số lượng lớn sản phẩm cho khách hàng
nhưng không cho họ biết rằng mặt hàng đó vẫn còn số lượng lớn trong kho
đang chờ được bán đi. Một nhà giao dịch ngay thẳng sẽ không làm chuyện
đó với các nhà giao dịch chuyên nghiệp khác; đó là điều không thể chấp
nhận được. Hình phạt cho hành động đó là sự tẩy chay. Nhưng đó gần như
lại là chuyện khả dĩ chấp nhận được với một thị trường nặc danh và những
con người vô danh, không phải nhà giao dịch chuyên nghiệp – chúng tôi hay
gọi đó là “người Thụy Sỹ,” tức những người khờ khạo vô danh ở nơi nào đó
rất xa xôi. Có những người chúng tôi có quan hệ họ hàng, và có những
