Lý do là gì? Thời hiện đại đã nhồi nhét vào đầu óc chúng ta rằng có hai đơn
vị: cá nhân và tập thể phổ quát — theo nghĩa này, da thịt trong cuộc chơi
dành cho bạn sẽ chỉ dành cho bạn mà thôi, như một thực thể thống nhất.
Trong thực tế, da thịt của tôi còn trải rộng ra nhiều nhóm người khác, bao
gồm gia đình, cộng đồng, bộ lạc, các hội nhóm huynh đệ. Nhưng chắc chắn
nó không phải là cái phổ quát.
NON MIHI NON TIBI, SED NOBIS (KHÔNG PHẢI CỦA TÔI HAY
CỦA BẠN, MÀ LÀ CỦA CHÚNG TA)
Chúng ta hãy đi vào trọng tâm ý tưởng của Ostrom. Như các nhà kinh tế học
đã chỉ ra, “bi kịch của cái chung” là như sau – cái chung ở đây là một tài sản
của tập thể, chẳng hạn một khu rừng, khu đánh bắt cá hay một công viên
trong vùng. Về mặt tập thể, xét trên cương vị một cộng đồng, các nông dân
sẽ muốn tránh việc chăn thả gia súc quá mức, còn ngư dân muốn tránh đánh
bắt cá quá mức, bởi điều đó sẽ làm suy thoái toàn bộ nguồn tài nguyên.
Nhưng mỗi nông dân hoặc ngư dân sẽ thu được lợi ích cá nhân nếu bản thân
anh ta thực hiện việc chăn thả gia súc hay đánh bắt cá quá mức – dĩ nhiên,
với điều kiện những người khác không làm thế. Và đó là điều gây phiền toái
cho chủ nghĩa xã hội: lợi ích cá nhân của con người không phát huy hiệu
quả tốt trong chủ nghĩa tập thể. Nhưng sẽ là một sai lầm nghiêm trọng nếu
nghĩ rằng con người chỉ có thể hoạt động trong một hệ thống tài sản tư nhân.
Dựa trên kinh nghiệm, Ostrom phát hiện ra rằng tồn tại một quy mô cộng
đồng nhất định mà dưới ngưỡng đó, con người sẽ hành động theo tinh thần
chủ nghĩa tập thể và bảo vệ cái chung, như thể toàn bộ đơn vị này đã trở nên
có lý trí. Một tập thể như vậy không thể quá lớn. Nó cũng như một câu lạc
bộ vậy. Các nhóm hành xử khác nhau ở những quy mô khác nhau. Điều đó
giải thích tại sao địa phương khác với toàn quốc. Nó cũng cho thấy cách
hoạt động của các bộ lạc: bạn là một phần của một nhóm cụ thể, lớn hơn con
người hạn hẹp của bạn nhưng lại hẹp hơn nhân loại nói chung. Điều quan
trọng ở đây là người ta chia sẻ một số thứ, nhưng không phải những thứ
khác, trong một nhóm cụ thể. Và có những nghi thức quy định cách cư xử
